str0002

Ryc. 6-7. Różny stopień białej plamistości spowodowany działaniem genów modyfikujących

w swych genotypach gen C. Działanie tego genu jest jednak hamowane przez inny dominujący gen z locus I, który w układzie homozygotycznym całkowicie uniemożliwia syntezę melaniny w piórach. Genotyp leghornów pod względem barwy upierzenia jest następujący: IICC. W potomstwie F₂, którego dziadkowie należeli do dwóch ras białych — leghornów i wyandotte (iicc), oprócz ptaków białych pojawią się osobniki o upierzeniu barwnym w stosunku 13 białych : 3 barwnych.

Podobnie umaszczenie białe u świń jest wynikiem epistatycznego działania genów z locus I. Genotyp biało umaszczonych świń (np. rasy wielkiej białej i landrace pod względem trzech podstawowych loci jest następujący: aa II E^PE^P, natomiast czarno umaszczonych (np. rasy comwall): aa ii ££. Allełe z locus E i A są opisane w dalszej części tego rozdziału, dotyczącej dziedziczenia umaszczenia.

Gen epistatyczny nie zawsze jest dominujący w swojej parze. W przypadku albinizmu układ epistatyczny w stosunku do genów barwy stanowią dwa geny recesywne cc (z tego samego locus'co gen C). Inne przykłady epistatycznego współdziałania genów nieallelieznych przedstawione są także w podrozdziałach: Dziedziczenie umaszczenia i Antygeny erytrocytame.

Przedstawiony wcześniej rodzaj współdziałania komplementarnego jest także formą oddziaływania epistatycznego genu dominującego jednej pary wobec układu homozygotycznego recesywnego drugiej pary. Jednak nie zawsze jedna para genów maskuje ekspresję tylko jednej innej pary genów. Geny epistatyczne mogą tłumić działanie wielu innych par.

6.2.3. Geny modyfikujące

Istnieje pewna grupa genów, które modyfikują przejawianie się jakiejś prostej cechy, warunkowanej zwykle jedną parą genów. Geny te, zwane modyfikatorami, powodują duże zróżnicowanie cechy u osobników o jednakowych założeniach warunkujących tę cechę. Na przykład geny modyfikatory wpływają na zasięg i rozmieszczenie białych plam u bydła (ryc. 6-7), psów i kotów, mimo iż cecha łaciatości warunkowana jest inną parą allełi.

163