str0099

wjch jego kryteriów, nie jest łatwe. Trzeba tu od razu zaznaczyć, że obszary kory o jedno-litym utkaniu komórkowym nie pokrywają się z obszarami wytyczonymi na podstawie układu włókien, organizacji gleju czy też przebiegu naczyń krwionośnych. Nie mają one też żadnego związku z omówionym wyżej podziałem kory na płaty i zakręty. Spośród wielu propozycji najszersze uznanie zyskały podziały kory na pola cytoarchitektoniczne, opracowane przez C. F. Economo i G. N. Koskinasa oraz K. Brodmanna.

Grubość kory mózgowej nie jest jednakowa w różnych obszarach i u człowieka waha się od 1,5 do 5 mm. Na preparatach histologicznych kory, barwionych w sposób umożliwiający uwidocznienie komórek nerwowych, można stwierdzić układanie się tych komórek w warstwy ó mniej lub bardziej wyraźnych granicach. W większości obszarów, obejmujących u człowieka około 90% kory, rozróżnia się 6 warstw komórek. Kora o takiej strukturze została nazwana przez C. F. Economo isocorte.x. Pozostałe obszary, w których ten sześciowarstwowy układ nie występuje, zostały objęte nazwą allocorte.x. Warto zaznaczyć, że podział kory na iso- i allocorte.\ w znacznym stopniu pokrywa się z wcześniej przedstawionym podziałem filogenetycznym. Sześciowarstwowym układem bowiem charakteryzują się obszary nowej kory, natomiast cechy allocortex ma stara kora i prakora.

W dokładniejszych badaniach ustalono, że obok obszarów kory zdecydowanie odpowiadających kryteriom iso- i allocortex występują okolice o pośrednich typach budowy. Dotyczy to zwłaszcza obszarów zaliczanych do układu limbicznego. Dla kory o takich właściwościach I. N. Filimo-now wprowadził nazwę juxtallocorte.x.

Ogólne cechy budowy isocortex

Sześciowarstwowy układ budowy isocorte.v przedstawia schematycznie rysunek 45. Posuwając się od zewnątrz w głąb tkanki mózgowej natrafiamy kolejno na sześć warstw. Są to:

I.    Warstwa drobinowa, położona najbardziej powierzchownie. Zawiera bardzo mało ciał komórkowych, natomiast dużo włókien, których większość przebiega równolegle do powierzchni kory. W tej warstwie spotykamy też dendryty komórek piramidowych, których ciała komórkowe znajdują się w innych warstwach.

II.    Warstwa ziarnista zewnętrzna, stosunkowo wąska. Zawiera drobne komórki o krótkich wypustkach, mające charakterystyczne ziarnistości w protoplazmie.

III.    Warstwa piramidowa zewnętrzna, zawierająca średnie i duże komórki piramidowe, czyli neurony o kształcie stożka zwróconego wierzchołkiem ku powierzchni kory.

IV.    Warstwa ziarnista wewnętrzna, zawierająca komórki podobne do tych, które występują w warstwie ziarnistej zewnętrznej.

V.    Warstwa piramidowa wewnętrzna, zawierająca duże komórki piramidowe, zwane też komórkami Betza. Aksony tych neuronów two-

99