strona (14)

się do środowiska zewnętrznego określa się mianem homeostazy. W przypadku urazów, defektów adaptacja przestawiona zostaje na nowe tory, wynikające ze zmienionych uwarunkowań morfologicznych.

Na ogól zaleca się w stanach chorobowych jak najwcześniejsze leczenie ruchem ze względu na:

1) przyspieszenie występowania procesów kompensacji,

2)    zabezpieczenie przed wykształceniem wadliwych stereotypów ruchów,

3)    przeciwdziałanie wtórnym zmianom w układzie kostno-mięśniowym w postaci ograniczeń ruchu, odwapnień itp.,

4)    zapobieganie powikłaniom w układzie krążenia, oddychania, które mogą wynikać ze zbyt długiego unieruchomienia i przez to obniżać wydolność ogólną organizmu.

BADANIE CHOREGO DLA POTRZEB KINEZYTERAPII

Andrzej Zembaty

Właściwe wykorzystanie możliwości, jakie stwarza leczeniu kompensacja i opierająca się na niej kinezyterapia, wymaga zbadania chorego. Dla każdego schorzenia czy grupy jednorodnych schorzeń istnieją typowe metody badań diagnostycznych i prognostycznych. Badanie na potrzeby kinezyterapii jest częścią badania lekarskiego i technik fizjoterapii musi korzystać ze zleceń lekarskich, jeżeli chodzi o określenie choroby, możliwości funkcjonalnych chorego. Dla kontroli zmian wynikających z leczenia ruchem musi znać stosowne badania. Podstawą każdego i nich, niezależnie od jednostki chorobowej, jest wywiad. Dzieli się go na trzy składowe:

1.    Wywiad personalny dotyczy takich danych, jak: imię i nazwisko, wiek, miejsce zamieszkania, miejsce pracy czy nauki, stan cywilny, wykształcenie. W tej części wywiadu dla kinezyterapii ważną informacją jest wiek, ponieważ pośrednio określa wydolność ogólną, która zmniejsza się w miarę starzenia. Informacja o zawodzie w konfrontacji ze zmianami, jakie powoduje jednostka chorobowa, pozwala na orientację czy powrót do wyuczonego i wykonywanego zawodu będzie możliwy.

2.    Wywiad dotyczący choroby ma dostarczyć danych o jednostce chorobowej, o jej dynamizmie, bezpośrednich i pośrednich przyczynach. Ta część wywiadu jest domeną lekarza leczącego i od niego powinien terapeuta uzyskiwać potrzebne informacje.

3. Wywiad socjalny to informacje o warunkach bytowych pacjenta. Dotyczy on zarobków, bądź danych o innych źródłach utrzymania, warunkach mieszkaniowych, możliwości korzystania z opieki osób postronnych w chorobach chronicznych. Składowe tej części wywiadu są ważne o tyle, że pacjenci pozbawieni odpowiedniego zaplecza socjalnego, bytowego źle współpracują zarówno w leczeniu, jak i w usprawnianiu.

Wywiad zbiera się tylko od chorych dorosłych, pełnosprawnych umysłowo. Dane interesujące terapeutę, dotyczące chorych dzieci czy chorych z ograniczoną sprawnością umysłową, należy uzyskać albo od bezpośrednich opiekunów pacjenta, albo od lekarza leczącego.

Uzyskawszy potrzebne dane poprzez wywiad trzeba pacjenta zbadać w celu ich uzupełnienia i właściwego zaplanowania usprawniania. Badanie na ogół dotyczy miejsca czy narządu, w którym umiejscowiona jest jednostka chorobowa.

Badanie narządu ruchu wykonuje się w pomieszczeniu odpowiednio przygotowanym. Musi ono być dobrze oświetlone, ciepłe, wyposażone w kozetkę lekarską przykrytą czystym prześcierad-

14