str37

MoMt wydNMKK** ■■ fj/

[,,,]. Struktura, którą trzeba od nowa stworzyć, do której [...] / poprzez interpretującą organizację wnosi me, jest tu określana tożsamością, jest ona kreatywną odpowiedzią jednostki na naświetlone oczekiwania”¹⁵⁸.

Tożsamość jest według niego wciąż na nowo stwarzaną równowagą pomiędzy normami i oczekiwaniami wobec jednostki oraz dyspozycjami potrzeb, które jednostka ze swego wnętrza pokazuje na zewnątrz i za pomocą których ustala granice wymagań. Aby przeprowadzić wymianę, musi umieć negocjować, a więc musi potrafić połączyć własne potrzeby z obcymi oczekiwaniami. Do tego celu Ja potrzebuje specjalnych umiejętności. Na pierwszym miejscu konieczne są „umiejętności wspierające tożsamość”, lednostka musi je posiadać oprócz „elastycznego systemu norm” dotyczącego role making po stronie społeczeństwa, aby mogły powieść się interakcje. Są to:

►    „dystans do roli”¹³⁹,

►    „role taking” i „empatia”¹⁴⁰,

►    „tolerancja wieloznaczności” i „mechanizmy obronne”¹⁴¹,

►    „prezentacja tożsamości”¹⁴².

„Dystans do roli” manifestuje się przede wszystkim w indywidualnej i kreatywnej odpowiedzi jednostki na wymagania z zewnątrz.

„Role taking” i „empatia” jako umiejętność wczuwania się i przewidywania reakcji innych są warunkiem „formułowania tożsamości Ja”¹⁴³.

Pod pojęciem „tolerancja wieloznaczności” rozumiana jest umiejętność przeciwdziałania „obciążeniom”, które są nakładane na Ja przez dystansowanie się od roli i empatię. Przyczynia się ona do brania udziału w interakcjach mimo różnych partnerów interakcji¹⁴⁴.

„Prezentacja tożsamości” jest umiejętnością ■ jHzedstawienia innym osobistej tożsamości Ja”¹⁴⁵.

15.3.3.6. Ogólne założenia pedagogicznej pomocy w kształtowaniu tożsamości

Pedagogiczna pomoc w kształtowaniu tożsamości wychodzi poza wyobrażenie charytatywnej relacji i metodycznie porusza się głównie na terenie terapeutycznym. W odniesieniu do Ja, które jest w *.tanie braku równowagi, obejmuje ona różne obszary działania. Głównie jest to pomoc towarzy sząca w: uśmierzaniu, leczeniu, wyjaśnianiu, ukierunkowaniu, zapobieganiu i późniejszą opiece.

Uśmierzanie może oznaczać pociechę, ale także towarzyszenie i wspieranie, leczenie zaś -rekonwalescencję i przemianę, wyjaśnianie — zmierzenie się z przeszłością i doświadczenie siebie, ukierunkowanie zaś — osobiste określenie miejsca, zapobieganie — ochronę przed zagrożeniami, a późniejsza opieka — pielęgnację.

Odpowiednie obszary pośredniczenia, przez które realizuje się pedagogiczna pomoc w nabywaniu tożsamości pojedynczym osobom oraz grupom, to między innymi:

► trening zachowania (z modelem modyfikacji zachowania);

► doradztwo (z modelem nadzorowania);

► praca w grupach (z modelem dynamiki grupy).

Cele to między innymi:

►i zmiana zachowania przez poznanie nowych perspektyw i dróg;

► uświadomienie sobie oddziaływania zachowania na innych;

► ćwiczenie i przeżywanie zachowań społecznych.

Istotne jest to, aby wszystkie punkty widzenia odnośnie do pomocy w kształtowaniu tożsamości miały zawsze coś wspólnego z Ja i jego uznaniem

•‘J— . *Q