3
Określa optymalną wielkość zasobów gotówkowych potrzebnych do celów trans. Wykorzystując teorię
optymalnego kształtowania zapasów Baumol określa najpierw funkcję kosztów utTzym. Inuis. zasobu picn. i z funkcji tej wyprowadza funkcję popytu na pieniądz trans. Zakłada równic?, ?e podm gosp otrzymuje I raz w danym roku docłiód w pap wari. o płynności zbliżonej do płynności gotówkowej, a wydatki podmiotu są rozłożone równomiernie w ciągu całego okresu. Zakłada także, że przy każdej operacji zamiany pap. wart. na gotówkę trzeba ponieść koszty opłat maklerskich czyli są to faktycznie ponowne koszty zmiany fottny przechodzenia
zasobów. Wg Baumofa realna wielkość zasobów gotówkowych jest więc wprost proporcjonalna do pierwiastka kwadratowego z wolumenu trans, i odwrotne proporcjonalna do
pierwiastka kwadratowego ze stóp procentowych, fen realnie postępujący podmiot gospodarczy występuje bardzo rzadko. Wyjątek stanowi tu zarządzający finansami wielkich
korporacji.
TEORIA WYBORU PORTFELA AKTYWÓW TOBINA
Wg Tobina pojedyncze podmioty gospodarcze mogą mieć również zróżnicowane portfele aktywów, aby wyjaśnić len fakt Tobin wykorzystał ogólną teorię wyboru portfela do szczególnego przypadku pieniądza spekulacyjnego. Uważa, że z jednej strony. wysL zasoby pieniądza nic przyn. dochodu, ale nic będące obciążone
jakimkolwiek ryzykiem, a z drugiej strony mamy do czynienia z zasobami oblig. przynoszącymi dochód, ale ryzykownymi. Wg Tobina to ryzyko jest uwzględniane jawnie jako czynnik wpływający na
podejmowanie decyzji. Jeżeli podmiot gospodarczy zwiększa w swoim portfelu udział obligacji kosztem udziału gotówki to może oczekiwać większych
przychodów ale musi również uwzględniać
większe ryzyko.
Większe ryzyko musi być rekompensowane przez wyższy oczekiwany dochód czyli wyższe procenty i większe zmiany wartości kapitału. Tobin w swej teorii rozróżnia zachowania skłonne do ryzyka, neutralne i unikające ryzyka. Powściągliwość podmiotu gospodarczego rośnie wraz ze wzrostem ryzyku i tylko bardziej niż proporcjonalne rosnące oczekiwania co do dochodów mogą zwiększyć udział pap wart. w jego portfelu.
TEORIA PIENIĄDZA OSTROŻNOŚĆ riOWECO WHA LENA I TSIANGA
Powstała ona w 2 połowie lat 60-tych. Wprowadzony w lej teorii nowy element niepewność dochodów i wydatków. Uważa się, że w skutek nieprzewidzialności utraty pewnych dochodów lub konieczności poniesienia niespodziewanych wydatków podmiot może mieć do czynienia z nieplanowanym deficytem, co wywołuje zawsze koszty utraty płynności. Jeśli deficytu tego nie da się pokryć z zasobów pieniądza ostrożnościowego. na koszty utraty płynności mogą się składać: I. odsetki od
kredytów 2. koszty sprzedaży pewnych
składników majątku 3. koszty postępowania
ugodowego lub bankructwa Ponieważ rezygnująca z nieplanowanych wydatków w cen pokrywa powsł. deficytu pociąga za sobą rzeczywiste koszty. Zasób pieniądza ostrożnościowego chroni przed wszystkimi tymi rodzajami ryzyka w lym większym stopniu im większy jest ten zasób. Utrzymywanie jednak tego zasobu powoduje koszty alternatywne w postaci utraconych dochodów z odsetek jeśli zasób (en nic jest ulokowany w łatwo dających się upłynnić i przynoszących docłiód aktywach. Zasób pieniądza ostrożnościowego racjonalnie postępującego podmiotu każdorazowo jest wyższy lub niższy im wyższy lub niższy jest dochód i koszt transakcji zamiany, oraz im niższa lub wyższa jest stopa procentowa.
PODAŻ PIENIĄDZA W gospodarce rynkowej wyróżnia się następujące agreg. picn. wykorzystywane w celu analizowunia sytuacji sektora bankowego i formowania zasad polityki pieniężnej. M0 - pieniądz banku centralnego czyli pozostające w cyrkulacji bilety bankowe. bilon, depozyty banków kom. w
B.C. (baza monetarna) pieniądz o najwyższej sile (jego rola w kształtowaniu podaży pieniądza) Mi pieniądz w ścisłym lego słowa znaczeniu bilety bank, bilon i depozyty a'vista M2- Mt+ potencjalny pieniądz czyli depozyty krótkoterminowe oraz. depozyty a'vista nic podlegające dysponowaniu za pomocą czeków i przekazów Mj - M*+
wszelkie rodzaje depozytu długoterminowego oraz innych nic zaliczonych do M; M( zasoby płynności gosp, czyli Mi+ aktywa finansowe w postaci pap. wart. podlegających
sprzedaży. Podoi memadza to postawienie do dyspozycji przez instyt pień. zasobów picn. innej jedn. gospodarującej. Najw. źródłem podaży pieniądza w krajach o gosp. rynkowej jest jego kreacja przez banki komercyjne. Podaż
pieniądza przez te banki jest realizowana przede
wszystkim przez operacje kredytowe dochodzi wtedy do kreacji pieniądza skryplulamcgo tych banków. Tego rodzaju emisja jest jednak ograniczona przez odpływy pieniądza
skryplualmcgo w postaci gotówki lub w postaci lokal w innych bankach. W celu sprostania takim
zachowaniom bank
komercyjny musi
dysponować zasobami pień. B.C. w postaci biletów bankowych oraz depozytów na swoich rachunkach w B.C. Gdyby bank komercyjny nic dysponował żadnymi rezerwami
pieniądza B.C. w momencie kreowania swojego
pieniądza to mógłby doprowadzić do utraty płynności, co stanowiłoby realne zagrożenie
funkcjonowania systemu bankowego.
Niewypłacalność jednych banków może pociągnąć za sobą nic tylko bankructwo ich klientów ale także innych banków. które zostaną pozbawione dopływu
pieniądza B.C.
pochodzącego z rozliczeń z niewypłacalnymi bankami i same będą musiały zawiesić regulowanie swoich
zol>uwiązai'i. Aby uchronić się przed nadmierną kreacją pieniądza pochodzącego z banków mających trudności i prowadzące do niewypłacalności tych
banków, narzucono bankom pewne rygory w ich
działalności depozytowo-kredytowej (rez. obow, kredyty lombard,
redyskont, oper. otw. rynku, pułapy i limity kredyt, perswazja moralna).
BANK CEN TRALNY Określony poziom
zatrudnienia. szybki i zrównoważony wzrost gospodarczy, stały poziom salda bilansu płatniczego są głównymi celami polityki gosp. oraz polityki
pieniężnej B.C. Polityka pieniężna (monetarna) jest
częścią polityki
gospodarczej państwa, władza monetarna jest
źródłem pieniądza
krajowego prawnego środka płatniczego oraz stróżem jego stabilności.
Podstawowym celem
polityki monetarnej jest
ograniczenie ilości pieniądza do wielkości niezbędnej do właściwego spełniania przez pieniądz funkcji środka cyrkulacji, płatniczego i środka gromadzenia
oszczędności. Głównym celem pośrednim polityki pieniężnej powinno być odpowiednie skorelowanie przyrostu podBży pieniądza z przyrostem PKB, podaż pieniądza stanowi istotny czynnik wpływający na kształtowanie globalnego popytu i tym samym PKB. Wzrost podaży pieniądza prowadzi do wzrostu globalnego popytu i tym samym PKB. Realny wzrost występuje wówczas gdy mamy do czynienia z przymusowym bezrobociem i nie wykorzystywanymi zdolnościami
produkcyjnymi. W tych przypadkach aktywna
polityka gospodarcza
(monetarna) będzie sprzyjać ożywieniu gospodarczemu. Wszelkie ograniczenie podaży pieniądza nic uwzgl. wzrostu PKB oraz założenie stałej szybkości obiegu pieniądza mogą grozić zakłóceniami w realizacji trans, funkcji pieniądza i powstania zjawisk recesji w gospodarce. W warunkach gdy rynek pieniężny i kapitałowy nic jest w pełni wykształcony B.C. musi wykorzystywać inslnimcnty o różnym charakterze, dlatego też istotną sprawą jest zsynchronizowanie działania tych instrumentów. Z jednej strony B.C. zestawia plan pieniężny dla całego systemu bankowego, określa globalną wielkość kred., które mogą być udzielone w całej gospodarce. określa