terminy

PANNĘ AU

PANOPLIA

P.ANT OKRATOR

PASJA

PASSE-PARTOUT,

PASTICCIO,

PASTORAŁ

PATIO

PATRON

PENDANT

PEPLOS

PERIZONILM

PERSONIFIKACJA

PERYSTYL

PETASOS

PIETA

PIGMENT PIL ASTER

PINAKIEL

PINAKOTEKA

PLAFON

DEKORACJĄ UMIESZCZANĄ W DWU METOPACH NA BRZUŚC-U; WYRĄB LANE OD POL. VI DO II W. P.N.E.

ELEMENT ARCHITEKT. ROZCZŁONKOWANIA I OZDOBA ŚCIANY ALBO BOAZERIE W DREWNIANYM, STUKOWYM. RZADZIEJ KAMUENNYNI OBRAMflENU, W POSTACI KWADRATOWEJ LUB PROSTOKĄTNEJ PLYCINY WYPEŁNIONEJ MIALOWIDŁEM LUB RELIEFEM; 2) SAKI RELIEF LUB MLALOWTDŁO UJĘTE W TAKIE OBRAMIENIE; CHARAKTER YST. ELEMENT DEKOR. WNĘTRZ W OKRESIE BAROKU I ROKOKA.

MOTYW DEKOR. W POSTACI WIĄZKI KRZYŻUJĄCYCH SIĘ ELEMENTÓW UZBROJENIA, JAK ROZMAITEGO RODZAJU ORĘŻ. ZBROJE, A TAKŻE SZTANDARY, PROPORCE ITP., WKOMPONOWANY NAJCZĘŚCIEJ W OKREŚLONY KSZTAŁT GEOMETRYCZNY; SZCZEGÓLNIE CHARAKTERYST. DLA SZTUKI RENESANSU I B.AROKU ZWIEŃCZENIE PANOPLIOWE.

TYP IKONOGRAFICZNYCH PRZEDSTAWIEŃ JEZUSA CHRYSTUSA, SZCZEGÓLNIE POPULARNY W SZTUCE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIEJ; CHRYSTUS UKAZANY JEST JAKO BRODATY MĘŻCZYZNA O SUROWYM OBLICZU, Z WŁOSAMI SIĘGAJĄCYMI RAMION, PRAWĄ DLOKLĄ W'YKONUJE GEST BŁOGOSŁAWIEŃSTWA W LEWEJ TRZYMA OTWARTĄ LUB ZAMKNIĘTA KSIĘGĘ, NA KTÓREJ STRONACH UMIESZCZONE SĄ SŁOWA EW'ANGELH ŚW'. MATEUSZA LUB EWANGELII ŚW. JANA WSKAZUJĄCE NA CHRYSTUSA LAKO WL.ADCĘ I SĘDZIEGO ŚWIATA OKAZ OBIETNICA ZBAWIENIA; POSTAĆ CHRYSTUSA UJĘTA JEST FRONTALNIE W POPIERSIU LUB PÓŁPOSTACI; W CERKWIACH DLA WIZERUNKÓW' CHRYSTUSA PANTOKRATOKA ZAREZERWOWANE BYTY KOPUŁY I GÓRNE PARTIE APS YD.

HISTORIA MĘKI CHRYSTUSA DO KTÓREJ NALEŻĄ WSZYSTKIE WYDARZENIA BEZPOŚREDNIO LUB POŚREDNIO ZWIĄZANE BĄDŹ PROWADZĄCE DO UKRZYŻOWANIA; NAJWCZEŚNIEJSZE CYKLE POCHODZĄ Z IV W. I NALEŻĄ DO NICH NAJCZĘŚCIEJ WYOBRAŻENLA. CHRYSTUS PRZED PIŁATEM, UKRZYŻOWANIE I CIERNIEM KORONOWANIE; PÓŹNIEJ DOŁĄCZAJĄ KOLEJNO: ZMARTWYCHWSTANIE. WJAZD DO JEROZOLIMY, UMYCIE NÓG, OSTATNLĄ WIECZERZĘ, MODLITWĘ W OGRÓJCU, POCAŁUNEK JUDASZA NIESIENIE KRZYŻA ZŁOŻENIE DO GROBU; W XI-Xn W. PASJE PRZEDST. NA KAPITELACH PORTALOWEJ RZEŹBY KATEDRALNEJ, OD XIII W. TAKŻE NA TYMPANONACH; NAJBARDZIEJ ROZPOWSZECHNIONE NA PÓŹNOGOTYCKICH RETABULACH OŁTARZOWYCH.

OBRAMIENIE RYSUNKU, RYCINY, AKWARELI, CZASEM MAŁEGO OBKAZU, WYKONANE ZWYKLE Z TEKTURY LUB KARTONU Z OTWOREM WIELKOŚCI OBRAMUANEJ KOMPOZYCJI; MOŻE BYĆ JEDNOCZĘŚCIOWE BĄDŹ DWUCZĘŚCIOWE.

TECHNIKA TWORZENIA RZEŹB TYTOWA DLA XYTII-WTECZNYCH PRACOWNI RZEŹBIARSKICH NA WZÓR LUB W STYLU ANTYCZNY'¹ CH PROTOTYPÓW; W⁷YKORZYSTUJĄCA FRAGMENTY” POCHODZĄCE Z RÓŻNYCH RZEŹB ORYGINALNYCH POŁĄCZONYCH ELEMENTAMI NOW⁷OŻY'TNYMI.

W KOŚCIELE RZYMSKOKATOLICKIM WYSOKA LASKĄ WYKONANA PRZEWAŻNIE Z METALU, ZAKOŃCZONA U GÓRY SPIRALĄ, BOGATO ZDOBIONA, OZNAKA GODNOŚCI BISKUPIEJ LUB OPACKIEJ; WPROWADZONY OD V W.

W ARCHITEKTURZE HISZPAŃSKIEJ DZIEDZINIEC WEWNĘTRZNY, ZWYKLE O KAMIENNEJ POSADZCE. CZĘSTO OTOCZONY KRUŻGANKAMI Z FONTANNĄ LUB BASENEM, ZDOBIONY ROŚLINNOŚCIĄ. SZABLON Z TEKTURY, PAPIERU, METALU LUB DESECZKI Z WYCIĘTYMI DESENIEM!, KTÓRY PRZEZ MALOWANIE PRZENOSI SIĘ NA ŚCIANĘ, STROP, SUFIT, PAPIER .ALBO TEKTURĘ; POSŁUGIWANIE SIĘ NIM BYŁO ROZPOWSZECHNIONE W' XLX W. WŚRÓD LUDOWYCH I MAŁOMIASTECZKOWYCH MALARZY PRZY ZDOBIENIU TKANIN.

W SZTUKACH PLASTYCZNYCH DZIEŁO. STANOWIĄCE DOKŁADNY ODPOWIEDNIK KOMPOZYCYJNY DRUGIEGO DZIELĄ; W MALARSTWIE SĄ TO DWA OBRAZY TYCH SAMYCH ROZMLARÓW, O ZBLIŻONYM TEMACIE, KOLORYCIE I KOMPOZYCJI. PRZEZNACZONE NA OGÓL DO WZAJEMNIE SKOMPONOWANEGO, ZWYKLE SYMETRYCZNEGO ZAWIESZENIA.

UBIÓR STAROŻYTNYCH GRECZYMEK POCHODZENIA DORYCKIEGO, ZNANY OD CZASÓW HOMERA SPORZĄDZANY Z PROSTOKĄTA TKANINY WEŁNIANEJ. KTÓRĄ OWIJANO CIAŁO I SPINANO NA RAMIONACH. PRZED SPĘCEMI ODGINANO GÓRNĄ CZĘŚĆ NA ZEWN. W TZW. APOPTYGNĘ. DRAPOWANA OPASKA OKRYWAJĄCA BIODRA UKRZYŻOWANEGO CHRYSTUSA.

W SZTUKACH PLASTYCZNYCH PRZEDSTAWEN1E W POSTACI LUDZKIEJ, ZAOPATRZONEJ W ATRYBUTY, POJĘĆ ABSTRAKCYJNYCH.

DZEDZENEC LUB OGRÓD OTOCZONY DOOKOŁA PORTYKIEM! KOLUMINOW⁷YM W ŚWIĄTYNIACH EGIPSKICH; W ZAMIOŻNYCH DOMACH GRECKICH I DOMIACH PATRYCJATU RZYMSKIEGO - OGRÓD POŁOŻONY ZAZWYCZAJ W GŁĘBI DOMIU OTOCZONY PORTYKIEM KOLUM1NOWYM.

W STAROŻ. GRECJI SZEROKOSKRZYDŁY KAPELUSZ FILCOWY, POCHODZENIA TRACKIEGO, WLĄZANY POD BRODĄ LUB Z TYLU GŁOWY, NOSZONY W PODRÓŻ, A TAKŻE PRZEZ JAZDĘ ATEŃSKĄ. W SZTUCE PRZEDSTAWTENE O CHARAKTERZE HISTORYCZNYM I DOGMATYCZNYM OPŁAKUJĄCEJ MLATKI BOŻEJ Z CIAŁEM CHRYSTUSA NA EJ KOLANACH LUB ŁONE; WYRAŻA WSPÓŁUDZIAŁ MIARII W DZELE ZBAWIENIA; NAJSTARSZE PRZEDSTAWIENIA POCHODZĄ Z 1 POL. XIV W., W OKRESIE PÓŹNEGO ŚREDNIOWECZA ROZPOWSZECHNIA SIĘ W⁷ CAŁEJ EUROPE, GŁÓWNE W⁷ RZEŻBE. MŁATERIAL BARWIĄCY, DROBNO SPROSZKOWANA SUBSTANCJA BARWIĄCĄ NE ROZPUSZCZALNA W SPOIWE; WYTWARZANY W RÓŻNYCH SUBSTANCJACH NEORGANICZNYCH NATURALNYCH I SZTUCZNYCH.

PLASKI FLAR PRZYŚCENNY, PEŁNIĄCY FUNKCE PODPORY I DEKORACYJNĄ ROZCZŁONKOWANIA ŚCIAN; WYSTĘPUE TAKŻE JAKO CZĘŚĆ OBRAMJENLA OTWORÓW OKIENNYCH. DRZWIOW^rYCH. ITP.. PEASTER SKŁADA SIĘ Z GŁOWICY, GŁADKIEGO LUB ŻŁOBKOWANEGO TRZONU, BAZY I CZĘSTO RÓWNEŻ COKOŁU; WHfSTĘPUJE W POŁĄCZENIU Z BELKOWANEMŁ RZADZEJ Z LUKAMI.

F1ALŁ CHARAKTERYSTYCZNY DLA GOTYKU DEKORACYJNY” ELEMENT .ARCHITEKTONICZNY W POSTACI WWSMIUKŁEJ KAMIENNEJ STERCZY”NY, ZWYKLE O CZWOROBOCZNYM TRZONIE, Z RYTMICZNYMI! SZEREGAMI! ŻABEK WZDŁUZ KRAWĘDZI I KWIATONEM NA SZCZYCĘ; WIEŃCZYŁY PRZYPORY. NAROŻA WIEŻYCZEK, PORTALE. SZCZYTY ITP.; STOSOWANO TAKŻE JAKO ELEMENT ZDOBNICZY W RZEMUOŚLE ARTYSTYCZNYM.

W STAROŻ. GRECJI GALERIA OBRAZÓW W⁷ PLN. SKRZY”DLE PROPYLEJÓW NA AKROPOLIS ATEŃSKEJ; SKŁADAŁA SE Z KWADRATOWEI SALI I DORYCKIEGO PRZEDSIONKA, GDZE OD KON. V W. P.N.E. AŻ PO SCHYŁEK STAROŻYTNOŚCI PRZECHOWYWANO OBEAZY; W RZYMIE W OKRESE CESARSTWA POW⁷STAWLAŁY TAKŻE W DOMLACH PRYWATNY”CH - POŁOŻONE NAJCZĘŚCIEJ PRZY ATRIUMI I ZDOBIONE OBOK OBRAZÓW TAKŻE INNYMI DZIEŁAMI SZTUKI; TERMIN TEN UTRZYMAŁ SE DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH W NIEKTÓRYCH EUROPEJSKICH GALERIACH OBRAZÓW⁷.

DUŻE POLE DEKORACYJNE OBEJMUJĄCE CENTRALNA CZĘŚĆ SUFITU LUB PODNIEBIENIA SKLEPIEŃ, STANOWIĄCE ZANIKNIĘCIE WNĘTRZA OD GÓRY; 2) ZNAJDUJĄCE SIĘ NA TYM MIEJSCU MALOWIDŁO WYKONANE MA TYNKU TECHNIKAMI! MIALARSTWA ŚCIENNEGO. M .IN. FRESKIEM! .AL SECCO, JAKO NLALOWIDŁO OLEJNE NA PŁÓTNIE NAPRĘŻONYMI NA KROSNACH I ZAŁOŻONYMI POD PODNIEBIENIEM. RZ,\DZIEI LAKO DEKORACJA STUKÓW; ZWYKLE KOMIPOZYC JA FIGURALNA. MOŻE

12