92. Jakie są stosowane rodzaje ochrony przeciwporażeniowej?
Jako ochronę przeciwporażeniową stosuje się:
• ochronę przed dotykiem bezpośrednim (ochrona podstawowa);
• ochronę przed dotykiem pośrednim (ochronę dodatkową).
93. Jakie stosuje się środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim?
Przed dotykiem bezpośrednim jako środki ochrony stosuje się:
• izolowanie lub osłony (obudowy) części czynnych;
• ochronę przez umieszczenie poza zasięgiem ręki (np. zachowanie odpowiedniej odległości nieizolowanych przewodów - przyłącza, szyny rozdzielnic);
• stosowanie wyłączników różnicowoprądowych (jako środek uzupełniający).
94. Jakie są stosowane środki ochrony dodatkowej - ochrony przed dotykiem pośrednim?
Dla instalacji i urządzeń zbudowanych przed wejściem w życie przepisów normy PN/E-05009 były stosowane następujące środki ochrony dodatkowej - (aktualnie funkcjonujące):
a) zerowanie,
b) uziemienie ochronne,
c) sieć ochronna,
d) wyłączniki przeciwporażeniowe różnirowoprądowe,
e) izolowanie stanowiska,
f) izolacja ochronna,
g) separacja elektryczna - odbiorników.
Dla instalacji i urządzeń wykonanych (nowych lub zmodernizowanych) po wejściu w życie przepisów normy PN/E-05009, (obecnie PN-IEC 60364-4-41:2000):
a) samoczynne wyłączenie zasilania i stosowanie połączeń wyrównawczych dodatkowych (miejscowych),
b) stosowanie urządzeń II klasy ochronności lub izolacji równoważnej,
c) izolowanie stanowiska,
d) nieuziemionc połączenia wyrównawcze miejscowe,
e) separacja elektryczna - odbiorników.
Jest to ochronne obniżenie napięcia znamionowego do wartości napięć bezpiecznych. Są to niskie napięcia - bezpieczne, które wynoszą:
a) przy prądzie przemiennym o częstotliwości 15+l()0Hz w normalnych warunkach środowiskowych 50 V.
W szczególnych warunkach (np. wilgotnych) 25 V.
W przypadku instalacji zanurzonej w wodzie 12 V.
b) przy prądzie stałym w normalnych warunkach środowiskowych 120 V. W szczególnych warunkach 60 V.
W przypadku instalacji zanurzonej w wodzie 30 V.
W praktyce napięcia bardzo niskie są to napięcia o wartościach nie przekraczających 25 V prądu przemiennego. W normie międzynarodowej określono je nazwami SELV, PELV.
Źródłem zasilania w obwodach SELV i PELV mogą być transformatory ochronne (bezpieczeństwa) lub przetwornice, które zapewniają oddzielenie elektryczne obwodu pierwotnego od wtórnego.
Nic dopuszcza się stosowania takich źródeł zasilania jak: autotransformatory, baterie akumulatorów ładowanych buforowo przez prostowniki lub urządzenia półprzewodnikowe, ponieważ żadne z tych źródeł nie zapewnia nie przenoszenia się napięcia pierwotnego na stronę wtórną.
a) Części czynne obwodów SELV nie są w żadnym punkcie połączone z częściami czynnymi i przewodami ochronnymi wchodzącymi w skład innych obwodów, a więc instalacja jest całkowicie oddzielona od ziemi - od innych instalacji. Zatem przewody i zaciski odbiorników mogą być w tym przypadku nie osłonięte - dostępne dla dotyku.
b) Części czynne obwodów PELV mogą być połączone z uziomem ze względu na wymagania technologiczne. W tych obwodach można nie stosować żadnych środków ochrony przed dotykiem bezpośrednim, w każdych warunkach środowiskowych, jeżeli napięcie znamionowe instalacji nie przekracza 6 V - przy prądzie przemiennym lub 15 V przy prądzie stałym.
59