Untitled3(4)

Owa nieregularność wahań cyklicznych (a także ich niesv mm) wymaga podkreślenia, chociaż „Był czas - p_r Estey - kiedy widoczna «periodyczność» cyklów wywier-* wrażenie na obserwatorach. Kryzysy, 2naczące przejście od cyklu, pojawiały się z tak zdumiewającą regularnością, że zrc wśród badaczy przekonanie, że cykl musi przebiegać w res i prawie niezmiennych odstępach czasu. Podstawę dla tego niecznie niesłusznego wniosku stanowiły wielkie kryzysy ac z lat 1815, 1.825, 1836, 1847, 1857 oraz 1866. Materiały star jakie obecnie posiadamy, nie potwierdzają tego uproszczonego Długość trwania cyklów nie jest jakąś znormalizowaną lub nie wielkością”^{1 2 3}. Dodajmy, że wyniki późniejszych badań pośv z nawiązką konstatację Esteya (z 1956 r.). Cykl koniunkt w dzisiejszej wysoko rozwiniętej gospodarce rynkowej nie wy*" statystycznej regularności: czas przebiegu poszczególnych cy różny, amplituda wahań zróżnicowana.

Przywołanie „wielkich kryzysów angielskich” nie jest pr kowe. Właśnie w Anglii — zdaniem jednych badaczy poczynaj od kryzysu 1815 r„ a zdaniem innych od 1925 r. — stwie" występowanie cykli koniunkturalnych. 1 niezależnie od tego, data jest prawdziwa, świadczy to o tym, że cykle najwcześniej ] się w gospodarce (ówcześnie) najbardziej uprzemysłowionej, a' w kraju o najwyżej rozwiniętym systemie kapitalistycznym. Ty tłumaczy, że w Stanach Zjednoczonych cykle koniunkturalne piły później: w’edług Carla Snydera — dopiero w okresie wzrostu uprzemysłowienia po wojnie domowej 1861 - 1865⁷ (ale inne zdania w tej kwestii). W miarę postępu uprzemysłowienia koniunkturalne obejmowały coraz większą liczbę krajów, aż wreszcie, że „...istnieje organiczny związek między tą złożoną organizacji gospodarki, która nazywa się gospodarką kapitalist a powtarzającymi się cyklami prosperity i depresji" ⁴.

Klasyczny i współczesny obraz cyklu

I

Wielkie kryzysy angielskie”, a także kolejne, które z podobną "tliwością (8-11 lat) występowały w rozwoju gospodarki euro-^czf*°_ch krajów kapitalistycznych do drugiej wojny światowej^y. były kształtowania w teorii tzw. klasycznego schematu cyklu [■Maturalnego. Przebieg „klasycznego” cyklu jest przedstawiony na JsM o^z rys, 2.

1

^hJ. A. Estey Cykle..., ed. cit., s. 78.

2

' Zob. C. Snydcr Business Cycles and Business Measuremenis, New Yor

3

rozdział 1.

4

W. Mitchell Business Cycles. The Problem and Its Seiling, New Yo

s. 10.