Może będziesz wygtaszać przemówienie na spotkaniu towarzyskim lub akademii. Niewykluczone, że ktoś poprosi Cię na egzaminie o napisanie przemówienia jakiejś osoby, np. bohatera literackiego.
Słynne mowy i przemówienia wygłaszano już w starożytności. Sztukę wygłaszania przcmówienień nazywamy retoryką. Najsłynniejszym starożytnym mówcą był Cycero.
■ Obrazowy język (dużo przykładów, porównań, metafor)
■ Mowa ciała (odpowiednia gestykulacja)
■ Modulowanie głosu
■ Mowy Cycerona
■ Kazania sejmowe Piotra Skargi (spisane, ale nigdy niewy-głoszone)
■ Mowa Sędziego o grzeczności z Pana Tadeusza
■ Z okazji ślubu
■ Na rozpoczęcie lub zakończenie roku*
■ Gdy wyrażamy komuś wdzięczność, dziękujemy
■ Kiedy witamy oficjalną delegację
■ Gdy otwieramy jakąś uroczystość
■ Bezpośrednie zwroty do słuchaczy - apostrofy („Panie i panowie’': „sportowcy").
■ Odwoływanie się do wiedzy odbiorców („jak wszyscy zauważyliśmy", „jak wszyscy wiemy”, „przypomnijmy sobie").
■ Konwencjonalne formy grzecznościowe: życzenia, pozdrowienia, podziękowania („chciałbym również podziękować", „nie pozostaje nic innego, jak życzyć wam”, „starajmy się ten cudowny czas spędzić miło").
■ Wykorzystywanie sprawczej (stanowiącej) funkcji języka: („oto (...) dokonam wielkiego, uroczystego otwarcia"). Na końcu można było jeszcze dodać „Igrzyska uważam za otwarte!".
■ Przemyślana konstrukcja: np. wstęp odwołujący się do tradycji, rozwinięcie i zakończenie, złożone np. z życzeń, podziękowań czy zawierające innv zwrot do odbiorców.
■ Zwrot do słuchaczy na początku i zwracanie się do nich w trakcie przemawiania - kontakt z odbiorcą (apostrofy)
■ Używanie innych figur retorycznych, np. pytań retorycznych (niewymagających odpowiedzi), powtórzeń (np. anafora- rozpoczynanie kilku kolejnych zdań od tych samych słów - ten sam początek zdania), hiperboli - przesadni
■ Granie na emocjach słuchaczy (pytania, zdania wykrzyknikowe)
Jan Matejko, Kazanie Skargi
72