Analiza miareczkowa (objętościowa) polega na ilościowym oznaczaniu składnika w badanym roztworze za pomocą roztworu odczynnika (titranta) o znanym stężeniu (mianie), dokładnie odmierzanego za pomocą biurety. Dodawanie roztworu titranta z biurety do naczynia z roztworem badanym nazywa się miareczkowaniem. Do metod analizy miareczkowej zalicza się alkacymetrię, redoksymetrię, analizę strąceniową, oraz kompleksometrię.
Alkacymetria opiera się na reakcjach zobojętniania. Metoda ta wykorzystuje reakcje zobojętniania mocnych kwasów mocnymi zasadami i odwrotnie, słabych kwasów mocnymi zasadami oraz słabych zasad mocnymi kwasami. Oznaczanie substancji przez miareczkowanie mianowanym roztworem zasady nosi nazwę alkalimetrii. Oznaczanie zaś substancji mianowanym roztworem kwasu nazywa się acydymetrią. Punkt miareczkowania, w którym oznaczany składnik przereagował ilościowo i stechiometrycznie z dodawanym z biurety titrantem, nazywa się punktem równoważnikowym miareczkowania. Koniec miareczkowania stwierdza się po osiągnięciu tzw. punktu końcowego, który określa się na podstawie widocznych zmian zachodzących w roztworze (pojawienie się lub zmiana barwy). Za zmianę barwy odpowiadają wskaźniki pH (indykatory), którymi są najczęściej słabe kwasy lub słabe zasady organiczne, zmieniające barwę w określanym zakresie pH. Przy doborze odpowiedniego wskaźnika należy pamiętać, aby punkt końcowy miareczkowania znajdował się jak najbliżej punku równoważnikowego.
Doświadczenie 1
Oznaczenie stężenia roztworu HC1 Odczynniki:
roztwór HC1 przygotowany w ćwiczeniu 1 mianowany roztwór NaOH o stężeniu 0,1 M oranż metylowy
Materiały i sprzęt laboratoryjny: pipeta jednomiarowa 10 cm3 biureta 25 cm3
kolba stożkowa Erlenmayera - 3 szt Wykonanie doświadczenia:
1. Do trzech kolb Erlenmayera odmierzyć po 10 cm3 roztworu HC1 przygotowanego w ćwiczeniu 1.
2. Dodać 2*3 krople wskaźnika alkacymetrycznego (oranż metylowy).
3. Biuretę napełnić przy pomocy zlewki mianowanym roztworem NaOH (0,1 M).
4. Miareczkować do pierwszej zmiany barwy.