210 Roidml 7. Nowe technologie InfbnnMycine i komunikacyjne (ICT) • dynlekiu
mocy w o wiele wyższym stopniu niż tzw. normalni użytkownicy l*, trudności (Cmelli, Thomson i Anderson 2004).
7.2.1. ICT a dysleksja w praktyce
Nowe technologie informatyczne i komunikacyjne \y praktyce są 'reprezeo-towane przez najróżniejsze urządzenia-od komputerów osobistych i fa. karek po wyspecjalizowane karnety czy iPody. a także, a może ptzedt wszystkim przez specjalistyczne oprogramowanie, stworzone specjalne db osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych różnego typu, w tym takie di osób z dysleksją.
Narzędzia ICT mogą być wykorzystywane w edukacji, terapii i da gnozie, we wspomaganiu rozwoju i we wspieraniu codziennego życia osób z dysleksją. Są wykorzystywane na wszystkich szczeblach edukacji, począwszy od okresu przedszkolnego, choć na różnych etapach są przydzt ne w nieco inny sposób. Na etapie poprzedzającym formalną naukę czytania i pisania oraz w jej najwcześniejszym okresie szczególną rolę odgrywaj! zabawy edukacyjne oraz programy wspierające podstawowe umiejętnego rozpoznawania liter, czytania i liczenia, co odbywa się w atrakcyjnej i bezpiecznej dla dziecka formie.
Na późniejszych etapach edukacji środki ICT mogą służyć dostań leniu i wspieraniu:
• czytania,
• pisania - ortografii, przygotowywaniu tekstów pisemnych, sporządzania notatek,
• matematyki,
• uczenia się,
| terapii pedagogicznej - zajęć korekcyjno-kompensacyjnych,
• diagnozy.
I planowania i organizowania, notowania i prezentowania informacji
W bogatej ofercie pomocy edukacyjnych i terapeutycznych dla osób z dysleksją, którą bez trudu można znaleźć i wypróbować na stronach rór nych organizacji zajmujących się tą tematyką - np. British Dyslena A$ś> óation, można wybrać najważniejsze grupy urządzeń wspomagających osoby z dysleksją. Do najważniejszych należą:
1) komputery PC w tym przenośne notebooki oraz palmtopy (komputery kieszonkowe często | ekranem dotykowym iłp.),
2) podręczne magnetofony, dyktafony, odtwarzacze MP3 oni iPODy,
3) kamery cyfrowe,
4) elektroniczne słowniki i kalkulatory itp. (ze specjalnymi wyświetlaczami),
5) organizery,
6) skanery i drukarki różnego typu.
Wśród oprogramowania dominują programy wykorzystujące proces syntezy mowy TTS (7or to Speech), czyli takie, które generują mowę i czytają teksty widziane na monitorze lub pisane przez użytkownika, oraz wszelkiego typu słowniki - sprawdzające pisownię, podpowiadające wyrazy w trakcie pisania lub sugerujące wybór słownictwa przy komponowaniu tekstu.
7il Najważniejsze psychologiczne konsekwencje wykorzystania ICT przez osoby z dysleksją
Z psychologicznego punktu widzenia zastosowanie technologii ICT w życiu, a zwłaszcza w edukacji i terapii osób z dysleksją spełnia wiele istotnych funkcji. Dzięki atrakcyjnej formie pobudzana jest sfera emocjonalno--oocywacyjna dzieci oraz eliminowany lęk przed niepowodzeniami w nauce (Gajda 2002). Co bardzo istotne - oferują one widu dzieciom niezależność, gdyż bez tego rodzaju narzędzi byłyby one całkowicie zależne od innych i wymagające pomocy w większości szkolnych zadań związanych z czytaniem i pisaniem (Crsvelli, Thomson i Anderson 2004).
Wśród wiciu szczegółowych zalet dotyczących sfery emocjonalnej dziecka warto zwrócić uwagę na najważniejsze. Urządzenia wykorzystujące ICT tworzą bezpieczne środowisko, cierpliwe i nie stosujące krytyki. Pozwalają one „rozwinąć skrzydła" użytkownikom, gdyż rozwijają zdolności twórcze, kreatywność, a także wyobraźnię, własną ekspresję i fantazję dziecka (ibidem; Dylon 2007). Pomagają odbudować samoocc-aę, oferując doświadczenie sukcesu i poczucie bezpieczeństwa, dają namiastkę niezależności i samodzielności, stopniowo ją budując, a także przywracają motywację i wiarę w siebie (Crivellt. Thomson i Anderson 2004).
Dzięki programom komputerowym wykorzystywanym w terapii można sprawić, że zajęcia korekcyjno-kompensacyjne staną się mniej męczące (żmudne. Stwarza to szansę na zainteresowanie pismem i zwiększenie motywacji do nauki czytania i pisania. Pobudzenie sfery emocjonalno--motywacyjnej dziecka (poprzez atrakcyjną formę zajęć) pozwala eiimino-