0000113 (4)

wymienionych zespołów chorobowych. Jedynie 7 chorych nie udało się jednoznacznie zakwalifikować do żadnego zespołu (ryc. 3). Najliczniejszą grupę stanowili chorzy z objawami rwy korzeniowej wysokiej 931 (57,6%) spośród ogółu z „bólami krzyża'': mniejszą liczebnie chorzy z objawami rwy niskiej 418 (26%); a pozostali — 258 (16,0%) to chorzy z lumbalgią i sakralgią. Wśród chorych z objawami rwy wrysokiej przeważali pracowmicy stoczni, rwy niskiej załogi pływające, a w trzecim zespole pracownicy innych instytucji. W odrębnym zestawieniu uwzględniliśmy pracowników zatrudnionych przy przeładunku w portach.

Ryc. 5. Wystąpienie „bólów krzyża" u pracowników przeładunku w portach (dokerzy, dźwigowi itp.) w zależności od stażu pracy

Pracownicy stoczni

Liczbo badanych Załogi pływające

1592

; zmian w obrazie rfg

Pracownicy przeła-

Pracownicy innych

I I bez zmian w rtg V'//A zmiany w rtg

X-//A Zwężone szpary między trzonami kręgów

TTI zmiany zwyrodnieniowe | wczesne objawy przeciążenia | wady wrodzone

Ryc. 6. Wyniki badań rtg

U pracowników gospodarki morskiej (stoczniowcy, dokerzy, dźwigowi) związanych bezpośrednio z pracą w uciążliwych warunkach, „bóle krzyża'' pojawiają się aż w 73,1% przed 40 rokiem życia (ryc. 4).

Występowanie subiektywnych dolegliwości bólowych w dolnym odcinku kręgosłupa, w zależności od stażu pracy, przeanalizowano u 286 pracowników przeładunkowych portu (dokerzy, dźwigowi) (ryc. 5). Dolegliwości pojawiają się u nich bardzo wcześnie. W czasie pierwszych 5 lat pracy odczuwało je aż 57,3% chorych. Przekrój wiekowy i socjalny tej jednorodnej pod względem