Płatwie
137
miarowych) i płyt żelbetowych jako elementów osłonowych budynków halowych nie stosuje się obecnie często z uwagi na ich duży ciężar oraz pracochłonne roboty wykończeniowe.
Zbliżone zadania konstrukcyjne i sposób wytężenia płatwi i rygli ściennych sprawiaj:], iż rozwiązania konstrukcyjne tych elementów są często podobne. Dlatego też powstały wyspecjalizowane firmy produkujące elementy konstrukcji wsporczych obudów ściennych i dachowych budynków. Proponują one kompleksowe rozwiązanie konstrukcyjne samonośnych układów do powierzchniowych elementów obudowy hal. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, iż stosowane w takich systemowych rozwiązaniach stężenia i usztywnienia zapewniają dostateczną sztywność tylko konstrukcji wsporczej obudowy, a główny ustrój nośny hali musi mieć niezależny system odpowiednich stężeń.
Konstrukcją wsporczą osłonowych płyt dachowych, a także świetlików są najczęściej płatwie (w dachach bezpłatwiowych rygle dachowe układów poprzecznych). Są to więc elementy konstrukcji dachu przejmujące obciążenia od ciężaru pokrycia dachowego, a także obciążeń klimatycznych (śniegu, wiatru), przekazujące je na dachowe rygle układów poprzecznych. Umieszcza się jc równolegle do okapu i kalenicy. Jeśli rygle dachowe są dźwigarami kratowymi, to płatwie są usytuowane w węzłach pasów górnych wiązarów. Łączy się jc z elementami podporowymi, prostopadle do płaszczyzny połaci dachu, najczęściej za pomocą śrub.
Cechy przekazywanych obciążeń oraz nachylenie połaci dachu sprawiają, iż płatwie są elementami zginanymi dwukierunkowo (ukośnie) i mogą być ściskane (gdy stanowią elementy współtworzące, np. stężenie połaciowe poprzeczne dachu hali). Ponadto płatwie są skręcane. W analizach wytrzymałościowych płatwi z kształtowników walcowanych na gorąco, charakteryzujących się dużą sztywnością czystego skręcania, wpływ ich wytężenia skręcającego jest pomijany. Nie można tego jednak uogólniać przy płatwiach z kształtowników giętych z blach na zimno. Wówczas, np. w rozwiązaniach systemowych obudów cienkościennych, stosuje się odpowiedni system stężeń, które ograniczają wpływ skręcania na wytężenie płatwi.
Wytężenie płatwi zależy od ich rozstawu oraz rozstawu rygli dachowych układów poprzecznych (rozpiętości płatwi), pochylenia połaci dachu, rodzaju pokrycia dachowego i wartości obciążeń zewnętrznych. Wartości wytężeń zginających i ścinających wpływają bezpośrednio na rodzaj przyjmowanych rozwiązań konstrukcyjnych płatwi. Stosuje się płatwie belkowe o przekrojach pcłnościennych lub ażurowych oraz płatwie kratowe.