002 (7)

16

kowy wodór, stanowiący końcowy produkt ich metabolizmu [35]. Produkcja metanu świadczy o intensywności fermentacji węglowodanów i koreluje z ilością syntetyzowanych LKT [4]. Wszystkie procesy syntezy w żwaczu wymagające dostarczania wodoru i reakcje zachodzące w niższym pH absorbują go i zmniejszają wytwarzanie metanu, które wymaga, dużych ilości H₂. Szereg ważnych reakcji katabolicznych zachodzących w żwaczu zależy od produkcji i szybkiej utylizacji dużych ilości H₂. Większe zaburzenia równowagi między produkcją i utylizacją prowadzić muszą do akumulacji H₂, powodując nagromadzenie się takich produktów, jak alkohol i organiczne kwasy. Mogą one hamować fermentację. Każde zmniejszenie wytwarzania CH₄ podnosi efektywność wykorzystania energii strawnej dawki pokarmowej i powoduje zwiększenie w żwaczu syntezy glikogennego propionianu, tłuszczów itp.

Zmiana kierunku i natężenia procesów fermentacyjnych w żwaczu wpływa istotnie na metanogenezę. Zastosowanie antybiotyków paszowych w żywieniu bydła, które zmniejszają natężenie procesów fermentacyjnych, szczególnie syntezy octanu, ale zwiększają propionogenezę, powoduje duży spadek w wytwarzaniu metanu i podnosi efektywność wykorzystania paszy [6]. Jonofo-rowe antybiotyki prócz zmian w składzie flory żwacza wywołują też - m. in. -zmniejszenie rozkładu białka [132, 133].

5. Niektóre aspekty regulacji hormonalnej procesów metabolicznych u przeżuwaczy

Dodatnie wyniki produkcyjne stwierdzane u przeżuwaczy przy uzupełnianiu paszy różnymi niekonwencjonalnymi dodatkami, nasuwają przypuszczenie udziału hormonów w regulacji procesów metabolicznych, decydujących o tych wynikach. Chodzi tu przede wszystkim o takie hormony jak: insulina, hormon wzrostowy (somatotropina, STH, GH) oraz hormony tarczycy (T₃ i T₄), gliko-kortykoidy, katecholaminy i glukagon. Regulujące działanie tych hormonów polega na tym, że mobilizują one zmagazynowane w tkankach energetyczne rezerwy, które uruchamiane są przy nasileniu procesów produkcyjnych (produkcja mleka, ilościowe zmiany jego składników, przyrosty wełny u owiec), a prócz tego regulują podstawowe procesy syntezy i rozpadu. Współdziałanie wymienionych hormonów jest decydujące dla utrzymania homeostazy glukozy i innych substancji w osoczu krwi przy wysokiej produkcyjności zwierząt. Glukoza zajmuje u przeżuwaczy ważne miejsce w przemianach energetycz-