P1510702

późnego (mięsno-słoninowego i słoninowego), przeprowadzanego w końcowym okresie ich rozwoju. Produkcja słoniny jest jednak bardzo kosztowna, wymaga bowiem długiego czasu tuczenia zwierząt i dużego zużycia pasz. Dlatego obserwiye się systematyczny zanik ras prymitywnych. W Europie Zachodniej zostały one wyparte przez rasy szlachetne bezpośrednio po pierwszej wojnie światowęj. W okresie międzywojennym proces ten objął rejon Europy Środkowej, a po wojnie - cały kontynent. Obecnie ślady świń prymitywnych można sporadycznie spotkać w niektórych krąjach Europy Wschodniej.

TYp tłuszczowo-mięsny obejmuje świnie wcześnie dojrzewające (ok. 2 lat) i szybko rosnące. Masa ciała dorosłych osobników waha się w granicach 150—200 kg (średnio ok. 175 kg). Należą do niego m.in. takie rasy, jak: średnia biała angielska, mirgorodzka, starego typu berkshire, biała ostroucha i pu-■ ławska. Świnie należące do tego typu mają charakterystyczną wałeczkowatą budowę: tułów krótki i szeroki, klatkę piersiową beczkowatą, głowę dość małą i szeroką, ryj krótki, o profilu załamanym, a u niektórych ras silnie zadarty (średnia biała angielska), ślinianki obfite, nogi krótkie. Płodność loch jest średnia (8-10 prosiąt w miocie), mleczność i troskliwość macierzyńska dobre.

Najwłaściwszą formą użytkowania rzeźnego świń typu tłuszczowo-mię-snego jest produkcja tuczników tłuszczowo-mięsnych (taka sama nazwa typu i rodzaju tuczu), poddawanych ubojowi przy masie ciała ok. 100 kg (80—120). Można też uzyskać tuczniki mięsne, pod warunkiem że ich ubój nastąpi znacznie wcześniej (50-80 kg). Ten sposób użytkowania jest dość powszechny w Wielkiej Brytanii (tzw. pork, czyli bardzo młoda, chuda wieprzowina).

Po pierwszej wojnie światowej w Europie i Ameryce Północnej przeważały świnie typu tłuszczowo-mięsnego. Na skutek wzrastającego zapotrzebowania na młodą i chudą wieprzowinę rozpoczął się proces zanikania świń tego typu lub przekształcania ich na typ mięsny. W Anglii rasa berkshire stanowi obecnie formę pośrednią między typem tłuszczowo-mięsnym a mięsnym. Podobną ewolucję przechodzi większość ras tego typu, m.in. biała ostroucha w Niemczech i puławska w Polsce. Najdłużej udało się utrzymać w nie zmienionej formie średnią białą angielską — najbardziej reprezentatywną przedstawicielkę typu tłuszczowo-mięsnego. W ostatnich latach obserwuje się m zmierzch i tej rasy.

Typ mięsny obejmuje najszlachetniejsze rasy świń. W Europie i Ameiy- . ce Północnej ten typ jest najbardziej rozpowszechniony. Bardzo szybki wzrost i późne dojrzewanie (od 2 do 4 lat) sprawiają, że dorosłe, lecz nie utuczone i osobniki osiągają średnią masę ciała ok. 300 kg, przy czym wahania są duże: od 200 do 350 kg, a nawet więcej. Należą do tego typu wszystkie duże i szła-chetne rasy świń, jak wielka biała angielska i wiele innych powstałych przy znacznym udziale jej krwi (np. wielka biała polska, wielka biała radziecka, 7 czeska biała szlachetna, wielka biała holenderska i inne), tamworth, comwali ^ (zwana też wielką czarną angielską), hampshire, pietrain, duroc, złotnicka biała. Zalicza się tu także dużą liczbę ras zwisłouchych o białym umaszczeniu, określanych wspólną angielską nazwą landrace, a wśród nich m.in: polską