010

4X

Rozdział pierwszy

czeniu czynników kulturowych, dodana do wskaźników ilościowych, pozwala na rzetelniejsze oceny i porównania.

W Polsce jesteśmy zaledwie na pierwszym etapie prac i badań nad nowoczesnym definiowaniem niepełnosprawności; prowadzi się coraz więcej projektów badawczych tego zjawiska, przetłumaczona została klasyfikacja niepełnosprawności ICF, postulowane jest jej powszechne zastosowanie w wielu sferach (medycyny klinicznej, rehabilitacji, edukacji, polityki społecznej i zdrowotnej...) i zmieniana jest statystyka ewidencjonowania niepełnosprawności. To pierwszy i podstawowy krok do zmiany orzecznictwa związanego z niepełnosprawnością odpowiednio do nowych i bardziej kompleksowych podejść filozoficzno-teoretycznych, uporządkowanych definicji i przyjętych klasyfikacji. W praktyce polityki społecznej i zdrowotnej stosowane są przecież różne definicje i oceny, niezbędne w działaniach na rzecz wspierania osób z niepełnosprawnością, które są w Polsce od lat prowadzone i to nie tylko w wąskim wymiarze. Istnieje szansa, że dzięki tej porządkowej pracy orzeczenia będą zrozumiałe, a od tego krok do akceptacji orzecznictwa jako procedury sprawiedliwej, poddającej się kontroli i społecznie efektywnej.

Rozdział drugi

ZAKRES I TENDENCJE WYSTĘPOWANIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI. ANALIZY NA PODSTAWIE KRAJOWYCH I MIĘDZYNARODOWYCH DANYCH STATYSTYCZNYCH (OECD, EUROSTAT, GUS)

Wprowadzenie

Przedmiotem rozdziału jest po pierwsze - analiza skali niepełnosprawności w Polsce na tle problemu ze statystyczną identyfikacją zjawiska niepełnosprawności w kontekście różnych definicji stosowanych w statystyce krajowej i zagranicznej, a po drugie - analiza tendencji kształtowania się liczby osób z niepełnosprawnością w okresie ostatnich pięciu lat (w miarę dostępności porównywalnych danych także wcześniej), zarówno wielkości przeciętnych, jak i zróżnicowanych dla wybranych grup ludności.

1. Dostępne dane statystyczne

Analizowane w tej części rozdziału dane o zjawisku niepełnosprawności uwzględniają różnice w definicjach, wielkości badanej populacji, częstotliwości zbierania danych oraz szczegółowości informacji, co wpływa na zakres analiz, które można przeprowadzić na ich podstawie.

1.1. Charakter i zakres danych

Istnieje kilka definicji niepełnosprawności stosowanych w praktyce, co powoduje różnice w wielkości szacowanej populacji z niepełnosprawnością. W sensie prawnym za niepełnosprawne uznaje się osoby, które posiadają formalne orzeczenie o niepełnosprawności lub pobierają renty i inne świadczenia przysługujące osobom niepełnosprawnym w danym systemie zabezpieczenia społecznego. Natomiast oszacowanie stanu zdrowia populacji bywa przeprowadzane na podstawie samooceny lub obiektywnej oceny stanu zdrowia i sprawności oraz trudności w wykonywaniu różnych czynności.