044 (13)

Małgorzata Grześkowiak

—    zmiana zabarwienia skóry w okolicy wyrostka sutkowatego,

—    możliwość wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego L/lub krwi — z uszu, nosa, lub po tylnej ścianie gardła,

—    tętno — zwolnione jeśli dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszko-wego, przyspieszone jeśli współistnieje wstrząs hypowolemiczny.

Postępowanie

1.    Założenie opatrunku na miejsce uszkodzenia, ale bez stosowania ucisku przy złamaniu otwartym.

2.    Jeśli wycieka płyn mózgowo-rdzeniowy nie należy hamować wypływu, gdyż grozi to wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego — można tylko przyłożyć jałowy opatrunek.

3.    Jeśli u poszkodowanego stwierdza się obecność penetrujących w głąb czaszki ciał obcych, nie wolno ich usuwać — tylko zabezpieczyć w miejscu, w którym się znajdują (często przy użyciu opatrunku). Tego typu ciała obce mogą być usunięte tylko w warunkach sali operacyjnej.

9.4.3. Urazy mózgu

9.4.3.1. Wstrząśnienie mózgu

Definicja — wstrząśnienie mózgu to taki stan, w którym na skutek nagłego zadziałania siły (przyspieszenie, hamowanie) dochodzi do przeniesienia się drżeń na mózgowie i jego czasowych odkształceń. Nic ma uszkodzenia mózgu.

Objawy

— nagła, chwilowa utrata przytomności.

—    niepamięć wsteczna — po odzyskaniu przytomności poszkodowany nic pamięta co sic stało,

—    nudności, wymioty,

—    ból głowy.

9.4.3.2 Stłuczenie mózgu

Definicja — stłuczenie mózgu to różnego stopnia uszkodzenie mózgu (wyna-czynienie krwi, rany, rozerwanie) powstające na skutek znacznej różnicy ciśnień w jamie czaszki.

Objawy

—    zmienny stopień zaburzeń świadomości — w zależności od miejsca uszkodzenia (np. przy stłuczeniu płata czołowego poszkodowany może być przytomny. przy stłuczeniu pnia mózgu poszkodowany jest nieprzytomny i może dojść do natychmiastowego zgonu),

—    różnego stopnia zaburzeniu neurologiczne — w zależności od miejsca stłuczenia (np. zaburzenia mowy, pamięci — przy uszkodzeniu płata skroniowego, zaburzenia widzenia przy uszkodzeniu płata potylicznego itp.),

—    porażenia nerwów^- czaszkowych.

9.4.3.3. Krwawienie wcwnątrzczaszkowe

Poniższy rysunek (62) przedstawia następujące struktury anatomiczne:

A — skórę,

B powięź mięśniową,

C — kości czaszki,

D — oponę twardą,

B oponę pajęczą,

F — oponę miękką, G — mózgowie.

89