042 (13)

Małgorzata Grześkowiak

9.3. Urazy kończyn

9.3.1. Złamania, skręcenia, zwichnięcia Złamanie to przerwanie ciągłości kości.

Złamania dzieli się na:

— zamknięte (rys. 60a) — nie ma przerwania ciągłości skóry w okolicy uszkodzonej kości (nic ma możliwości zakażenia),

— otwarte (rys. 60b) — uszkodzona jest także skóra.

Każde złamanie otwarte przyjmuje się, że jest zakażone.

[60

[a]

W

Każdemu złamaniu może towarzyszyć krwawienie, dlatego szczególnie przy złamaniach dużych kości np. udowej należy przewidywać możliwość rozwinięcia się wstrząsu hypowolemicznego.

Objawy złamania

—    ból,

—    obrzęk i zmiana zabarwienia skóry (zasinienie skóry),

—    zniekształcenie kończyny (wygięcie w nienaturalny sposób, skrócenie),

—    pr/y złamaniu otwartym — widoczne kości,

—    utrata funkcji złamanej kończyny,

—    czasami słyszalne tarcic o siebie odłamów kostnych, ale nigdy nie należy poaiszać złamaną kończyną, by to sprawdzić, ponieważ złamane, ostre końce kości mogą spowodować uszkodzenie naczyń i nerwów biegnących w pobliżu.

Skręcenie to uszkodzenie struktur okołostawowych (wlęzadcl, torebki stawowej itp.) czemu nie towarzyszy uszkodzenie kości.

Najczęściej skręcenie ma miejsce w obrębie następujących stawów:

—    ba rko wo-obojczy kowego,

—    palców,

—    odcinka szyjnego kręgosłupa,

—    kolanowego,

—    skokowego,

Objawy skręcenia

—    ból,

obrzęk oraz zmiana zabarw ienia skóry

—    zniekształcenie stawu na skutek narastającego obrzęku, a nie uszkodzonych kości,

—    utrata ruchomości stawu,

Zwichnięcie to przemieszczenie przylegających do siebie powierzchni stawowych. Zwichnięciu może towarzyszyć uszkodzenie torebki stawowej.

Pomiędzy przemieszczone powierzchnie stawowe mogą dostać się tkanki miękkie, co znacznie utrudnia nastawienie zwichniętego stawu. Zwichnięciu może towarzyszyć uszkodzenie sąsiadujących naczyń i nerwów.

Zwichnięcia (urazowe) najczęściej dotyczą następujących stawów: ramiennego,

—    łokciowego.

—    palców,

—    skokowego.

Objawy zwichnięcia

—    ból,

—    zniekształcenie stawu,

—    przymusowe ułożenie,

— zasinienie kończyny, ochłodzenie, brak wyczuwalnego tętna — obwodowo w stosunku do zwichnięcia —jeśli ma miejsce ucisk naczyń,

—    brak czucia, porażenie kończyny — obwodowo w stosunku do zwichnięcia — jeśli ma miejsce uszkodzenie nerwów.

85