05

TŁO HISTORYCZNE

► Członek załogi włoskiego czołgu Ml 3/40 oddaje się do niewoli brytyjskiemu żołnierzowi.

Ml 3/40 był niewystarczająco uzbrojony (w armatę 47 mm), czołgiści nie mogli też czuć się bezpiecznie pod jego cienkim, 30 mm pancerzem.

▼ Odznaka noszona na czapkach przez żołnierzy brytyjskiej Brygady Strzelców.

Brygadą Piechoty oraz 7. Pułkiem Pancernym. Następnego dnia rano 16. Brygada Piechoty przypuściła przy wsparciu czołgów atak od południa na Sldi Barrani. Bitwa rozpoczęła się pośród burzy piaskowej, co wywołało zamieszanie po obu stronach. Niemniej, lepiej wyszkoleni i dowodzeni piechurzy brytyjscy pozbierali się szybciej. Po czterech godzinach walki Włosi mieli dosyć: broń złożyło ponad 20 tys. ludzi. 11 grudnia większa Część 64. Dywizji Catanzaro dostała się do niewoli, gdy czołówki 7. DPanc, pokonawszy otwartą pustynię, wyszły na nadbrzeżną drogę pod Buq Buq, zamykając wycofującego się wroga w pułapce.

Bitwa p Bardę

Gi z Włochów, którzy ocaleli, uciekli bezładnie przez granicę do Cyrenajki (wschodniej prowincji Libii). Zamknęli się w dużej twierdzy nadmorskiej Bardia, oblegani przez 7. DPanc. Operacja Compass zakończyła się pełnym sukcesem.

0’Connór nie zamierzał bynajmniej spocząć na lau-rach. Pragnął zapuścić się teraz w głąb terytorium przeciwnika. W ramach uzupełnień otrzymał wreszcie długo wyczekiwaną 6. Dywizję Australijską, składającą się z niedoświadczonych, ale palących się do walki żołnierzy. 1 stycznia 1941 roku Western Desert Force przemianowano na XIII Korpus, zaś 0’Connora awansowano na generała dywizji (w armii brytyjskiej stopień generała-porucznika jest wyższy od stopnia generała-majora). Trzy dni później rozpoczęła się bitwa o Bardę.

Po silnym przygotowaniu artyleryjskim do natarcia ruszyli żołnierze australijscy. Jeden z batalionów przedarł się przez linię obrony i pomimo energicznego kontrataku Włochów utrzymał swe pozycje. W tym czasie saperzy usypali przejście w rowie przeciwczołgo-wym. Dwie australijskie brygady ruszyły teraz w głąb pozycji wroga. W początkowej fazie walki wydatnego wsparcia udzieliły im 22 Matildy z 7. Pułku Pancernego.

Australijczycy mknęli z furią do ataku na bagnety. Napotykali twardą obronę przeciwnika. Następnego dnia bitwa przeniosła się do miasta - tam nie można już było użyć czołgów, poszczególne punkty oporu trzeba było brać szturmem. Wywiązywały się zacięte walki wręcz. W końcu — wczesnym popołudniem 5 stycznia — liczący nadal ponad 40 tys. ludzi garnizon skapitulował. Gen.

NOWY CESARZ RZYMSKI

Od września 1939 roku dyktator Włoch Benito Mussoiini (z lewej) przygląda się coraz to nowym zwycięstwom Wehrmachtu. 10 czerwca 1940 roku, gdy klęska armii francuskiej jest już prawie przesądzona, wypowiada wreszcie wojnę aliantom. Marszałkowi Pietra Badoglio, szefowi włoskiego sztabu generalnego, zwierza się, że aby wziąć udział u boku Niemiec w podziale łupów i w przyszłej konferencji pokojowej, potrzebuje kilku tysięcy zabitych.

Hitler zezwala jednak Duce na zaanektowanie jedynie skrawka podbitej Francji. Włochy okupują już wówczas Libię, Erytreę, Abisynię i część Somalii. Mussoiini szuka nowych kierunków ekspansji. Przystąpienie do wojny w czasie, gdy Wielka Brytania zagrożona

jest inwazją niemiecką, ma pozwolić Włochom m. in. na dokonanie efektownych podbojów w Afryce Północnej i Wschodniej i wyrzucenie stamtąd Brytyjczyków. Rozmiary afrykańskich posiadłości Włoch mają zostać potrojone. To właśnie tam mają być położone podwaliny pod budowę obiecywanego Włochom nowego Imperium Rzymskiego.

Nic więc dziwnego, że klęski włoskiej armii były dla Mussoliniego szokiem. Komendantowi obleganego garnizonu w Bardii, gen. A. Bergonzoli, rozkazał stawiać opór „bez względu na straty”.

104

i