Tab. 3.1. Charakterystyka odmian polityki asortymentowej
Wariant asortymentu |
Zalety |
Wady |
Szeroki |
• pojemny rynek |
• wysoka kapitałochłonność |
i głęboki |
• duży i intensywny nurt |
• słabo sprecyzowany |
nabywców |
wizerunek | |
• wysokie obroty |
• mały obrót niektórymi | |
• duży wybór i wygoda zakupu |
towarami | |
Wąski i głęboki |
• wizerunek specjalisty |
• ograniczony rynek |
• pełny wybór marek |
• ograniczony nurt nabywców | |
• wysoki obrót na 1 artykuł |
• duże środki ograniczone | |
• lojalność i zadowolenie klientów |
w zapasach | |
Szeroki i płytki |
• duża przepustowość |
• ..przymusowy" wybór |
towarów |
towarów | |
• wygoda zakupu (szybkie |
• słabo zarysowany wizerunek | |
zakupy podstawowych pro- |
• mała intensywność obrotów | |
duktów w jednym miejscu) |
na 1 artykuł | |
Wąski i płytki |
• minimalne koszty zapasów |
• ograniczony rynek |
• niska kapitalocklonność |
• mały nurt nabywców | |
• szybki obrót towarów • łatwy wybór i szybki zakup |
• brak lojalnych klientów |
Źródło: opracowanie własne na podstawie. Kompendium wiedzy o handlu, red. M. Sławińska. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 200S. s. 132.
Polityka formowania asortymentu jest uwarunkowana możliwościami inwestowania w przedsiębiorstwie, popytem, zmianami w zakresie potrzeb nabywców, nasileniem konkurencji. Można mówić o asortymencie optymalnym, to jest zaspokajającym określone potrzeby konsumentów i zapewniającym przedsiębiorstwu oczekiwaną wysokość obrotów i rentowność. W handlu jest on łatwiejszy do osiągnięcia; wykrywa się luki lub nadmiary asortymentowe, a szczególnie artykuły o zbył niskiej rotacji. W ocenie wpływu poszczególnych pozycji asortymentowych na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa przydatna okazuje sie zasada Pareta 20 80 cę^ziiaczą że 20° o tvch pozycji zapewnia 80% utargu (zysku). Pozostały asortyment stanowi naturalne uzupełnienie podstawowej grupy produktów i jest także ważny w polityce produktowo-sprzedażowej przedsiębiorstwa.
Decyzje produktowe w przedsiębiorstwie koncentrują się na ocenie efektywności różnych dóbr i usług, które składają się na jego asortyment. Uzyskanie konkurencyjności oferty- me tylko może polegać na rozwijaniu asortymentu, wprowadzaniu innowacji, ale także może oznaczać redukcję (koncentrację) odmian produktów i linii produkcyjnych. które me wykazują wystarczających obrotów. Bardzo użyteczna w kształtowaniu produktu-imx jest analiza portfelowa produktów, pozwalająca ocenić szanse zwiększenia udziału produktu w zyskach firmy oraz w jej wpływach finansowych.
Każde przedsiębiorstwo, działające na rynku, musi podjąć szereg decyzji, dotyczących określenia struktury- asortymentowej firmy. Asortyment jest to ogół wszystkich produktów, oferowanych klientom przez przedsiębiorstwo. Jego szerokość i jakość należy do podstawowych kryteriów wyboru oferty przez nabywców. Asortyment firmy nazywany jest często ..produktem mix lub ,.portfelem produktów ". Parametry tego portfela pozwalają na przedstawienie jego struktury i szczegółowej charakterystyki, dając możliwość porównań i ocen w kontekście wyników, znaczenia i roli poszczególnych linii, typów* lub marek produktów.52
Przedsiębiorstwo powmno dążyć do zrównoważenia portfela produktów, czyli zoptymalizowania jego struktury oraz zachowania wewnętrznej równowagi pomiędzy poszczególnymi produktami lub