0000087 (7)

9

Amputacje i protezowanie w obrębie kończyn górnych

Amputacje w obrębie palców

RĘKA

Prawie wszystkie amputacje w obrębie ręki są pochodzenia urazowego. Zakażenie rzadko doprowadza do takich usztywnień i przykurczów, które uzasadniały by konieczność amputacji ręki. Niekiedy amputacja stanowi najlepsze rozwiązanie w przypadku ciężkiego przykurczu palca V na tle choroby Dupuytrena.

Amputacje w obrębie ręki mogą być właściwie przedstawione jedynie w kontekście postępowania w przypadkach urazów ręki, ale ta sprawa wykracza poza problematykę książki. Mimo wszystko będzie na miejscu przedstawienie kilku zasad odnośnie tego, czym należy się kierować w ograniczonych amputacjach ręki. Jakże nazbyt często doniosłość urazów ręki rozpatrywana jest równolegle do wielkości tego narządu, a co za tym idzie, lekceważone są jej uszkodzenia zaopatrywane w ambulatoriach (zazwyczaj bardzo podle wyposażonych — przyp. tłum.) oraz przez lekarzy nie mających właściwych kwalifikacji. Błędy postępowania leczniczego doprowadzają jednak do proporcjonalnych szkód i wymagają wielu miesięcy leczenia i rehabilitacji w celu ich naprawy.

Przyjętą zasadą, zarówno w urazach, ręki, jak i jej częściowych amputacjach, jest ratowanie takiej ilości żywych tkanek, jaka jest tylko możliwa. Pogląd ten niestety trzeba skorygować — ratować trzeba te tkanki, które będą przydatne do czynności ręki. Ratowanie palca (lub jego części) pozbawionego czucia, zimnego i sztywnego nie przyniesie niczego dobrego, a co więcej będzie zniechęcać chorego do posługiwania się ręką, upośledzać zdolność do pracy i nawet po jego odjęciu nadal szkodzić choremu (ból i niechęć do używania ręki).

Poziom odjęcia palca określa w zasadzie stopień jego uszkodzenia. Jeśli uraz obejmuje tylko wskaziciel lub palec V, ich przydatność jest uzależniona od pozostawienia 1,5 paliczka. Nawet i w tych przypadkach początkowa chęć zachowania części palca ustępuje życzeniu poprawienia kosmetyki ręki i chory pragnie by istniejący kikut odjęto. Najlepszy wynik kosmetyczny zapewnia amputacja na poziomie trzonów kości śródręcza z wytworzeniem odpowiedniego stożka. Zabieg taki zmniejsza jednak rozpiętość ręki i upośledza siłę chwytu, przeto u większości pracowników fizycznych lepiej jest wyłuszczać palec w stawie śród-ręczno-paliczkowym.

Palec III i IV można amputować na każdym poziomie, gdyż każdy kikut zachowuje ruchomość i jest pożyteczny. Nawet kikut bardzo krótki, np. w obrębie paliczka bliższego zachowuje pewną funkcję i w pozycji zwinięcia ręki jest do przyjęcia nawet z punktu widzenia kosmetyki. Amputacje tych palców z wycięciem kości śródręcza, z powodów kosmetycznych, poważnie upośledzają funkcję ręki i rzadko są pożądane.

Co się tyczy kciuka, to trzeba ratować jego każdy milimetr, gdyż każdy kikut pokryty skórą ma wielką wartość.

Wykonanie zabiegu. Poziom odjęcia wyznacza zazwyczaj samo uszkodzenie. Celem zabiegu jest wytworzenie użytecznego kikuta, pokrytego prawidłowo unerwioną i elastyczną skórą.

Platy skórne muszą mieć odpowiednią długość, w przeciwnym przypadku — naciągnięcie za kikucie — dojdzie do powstania bolesnej i wrażliwej blizny. Dlatego też trzeba w odpowiednim miejscu resekować kość. Jeśli jest to możliwe, blizna powinna znaleźć się