0000096 (4)

Ryc. 2. Radiogram 41-letniej chorej z rejonu fluorozy endemicznej. Zaawansowana sklerotyzacja oraz pogrubienie beleczkowania (wykonany w Meerut University Deptt. of Humań Metabolism. kier. prof. S. P. S. Teotia)

kręgosłupa w zmianach fluorowych jest ucisk na korzenie nerwowe. Może on być spowodowany odokostnowym nawarstwieniem tkanki kostnej zwężającym otwór międzykręgowy, bądź przez wpuklające się wyrośla kostne. Podobne zmiany mogą powstawać w świetle kanału kręgowego, doprowadzając w skrajnych przypadkach do para- i tetraplegii (1, 6, 7, 8, 10, 11, 15).

Na obraz zmian patologicznych we fluorozie przemysłowej występującej wśród pracowników m.in. hut aluminium, oprócz szkodliwego działania fluoru mają wpływ przeciążenia mechaniczne (1, 8, 15).

Celem naszej pracy jest ocena udziałd fluoru w powstawaniu zmian patologicznych lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa u pracowników fizycznych Huty Aluminium w Skawinie.

MATERIAŁ

W ambulatorium Kliniki Ortopedycznej AM w Krakowie przebadaliśmy 104 pracowników Huty Aluminium w Skawinie, w tym 60 rencistów. U 82,1% spośród nich występowały bóle lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa. Z grupy tej wybraliśmy 48 badanych ze znacznym nasileniem bólów. Wiek badanych wahał się od 38 do 64 lat, średnio wynosił 51,3 lata. Okres pracy w hucie wynosił od 10 do 22 łat, średnio 17,2 lata. Prawie wszyscy badani (93,8%) pracowali na wydziale elektrolizy, na którym występuje najwyższy stopień zagrożenia związkami fluoru. W grupie badanej 54,2% stanowili elek-trolizerowi, którzy wykonują ciężką pracę fizyczną z narażeniem na wibrację.

%

METODYKA

Oprócz badania klinicznego u wszystkich chorych wykonaliśmy badania radiologiczne odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa w rzucie przednio-tyl-nym i bocznym w pozycji leżącej. W ocenie zmian patologicznych obrazu ra-