102

W celu włączenia np. sekcji 2 trzeba dotknąć czujnika 2. Przez rezystancję naskórka palca zostaje włączony dzielnik rezystorowy ^14* ^1S* ^36’ co powoduje przewodzenie tranzystora T5, który z kolei wprowadza w stan nasycenia tranzystor 76, a tranzystor 77 — w stan zatkania. Po odsunięciu palca od czujnika stan taki jest podtrzymywany przez obwód sprzężenia. R₂₀, C_s. Napięcie z kolektora tranzystora 77 steruje tranzystorem 78 i przekaźnikiem Pk2. Dioda elektroluminescencyjna D7 sygnalizuje włączenie drugiej sekcji. Druga para styków przekaźnika Pk2 włącza zasilanie drugiego urządzenia odbiorczego. Przy włączaniu sekcji 2 powinno nastąpić wyłączenie sekcji /. Tranzystory 72, 76, 7/0 mają wspólny rezystor emiterowy R,. Jeśli przewodzi tylko tranzystor 72, napięcie na rezystorze R₅ jest ok. 1,0 V, a na kolektorze tego tranzystora 1,1 V. Napięcie na kolektorze jest zbyt małe, aby wysterować tranzystor 72. Do wysterowania tranzystora 72 trzeba na bazie uzyskać potencjał co najmniej 1,3 V (suma napięcia baza-emiter i spadku napięcia na przewodzącej diodzie D2).

Przy zwarciu czujnika 2 przez rezystor R₅ płynie dodatkowo prąd tranzystora 76 i na rezystorze wzrasta spadek napięcia do poziomu ok. 2,0 V. Na kolektorze tranzystora 72 ustala się napięcie 2,1 V, które jest wystarczające do wprowadzenia tranzystora 72 w stan przewodzenia. Niskie napięcie z kolektora tranzystora 72 przez układ sprzężenia R₉, C₃ podtrzymuje stan zatkania tranzystora 72. Tranzystor 14 również zostaje zatkany i odłącza zasilanie przekaźnika Pkl. Rozwarte styki przekaźnika odłączają zasilanie diody elektroluminescencyjnej D4 oraz zasilanie urządzenia odbiorczego. W momencie przełączania sekcji w układzie z tranzystorami 76 i 77 zachodzą takie same zmiany jak w układzie z tranzystorami 72 i T3, ale ponieważ procesy te zachodzą w okresie znacznie krótszym niż czas zwierania czujnika, więc po zatkaniu tranzystora 72 obniża się spadek napięcia na rezystorze R_s i maleje również napięcie na kolektorze tranzystora 76, a tranzystor 77 pozostaje w stanie zatkania.

Diody Dl, D5, D8 stanowią zabezpieczenie przed przebiciem złącza emiter-baza odpowiednio tranzystorów 7/, 75, 79, a diody D2, D6, D9 zabezpieczają tranzystory 14, T8, 7/2 przed zniszczeniem w wyniku przepięć na cewce przekaźnika włączonego w obwód kolektora.

Kondensatory C,, C₄, C₆filtrują napięcie bazy tranzystorów 72, 76, 7/0 z napięciowych impulsów zakłócających, które mogłyby spowodować zmianę stanu sekcji

S

włączn i ka.

Wykrywacz metali

Wykrywacz metali to urządzenie stosowane do wykrywania przedmiotów metalowych ukrytych pod warstwą ziemi, śniegu, asfaltu, w ścianie budynku itp. Układ z rys. 4.2-4 [20] umożliwia wykrycie przedmiotów metalowych wielkości monety z odległości kilkunastu centymetrów. Przy większych przedmiotach maksymalna głębokość wykrycia jest ok. 0,6 m.

Urządzenie składa się z generatora pomiarowego, generatora porównawczego, stopnia mieszającego i stopnia końcowego.

Generator pomiarowy zrealizowano z wykorzystaniem tranzystora Tl, który pracuje w układzie ogólnej bazy. Generator jest źródłem sygnału sinusoidalnego

102