104543

XXXVIII

LIRYKA WISTY

l.IRYKA MISTYCZNA ¹

vkK*K\v    K(d| usprawiedliwione Zyskują aprobatę mo

ralną — jak czyn owego Kanni ty zapisany w Genesis 2 Ducha. lior> ..gryzł mózg i ocierał usta krwawe włosami swojego młodszego brata~~Js. 27) '•

_vXtorsliK»sc gerie/yjska jest moralnością rewolucji. Rewolucji nieustannej, zawsze natychmiast niszczącej nowe. wypracowane lórmy. nowy. ledwo ustalony porządek?)

Waiauść ..Genezis t Ducha*⁹. Tekst ważny był nie tylko jako pierwsza chronologicznie usystematyzowana próba wykładu idei mistycznych Słowackiego. Dlatego także, iż ktoś. kto chciałby zrozumieć założenia systemowe jego twórczości filozofującej, już w tym utworze odnajdzie je w pełni. Mimo. h Genesis z Ducha opowiada dzieje świata z epoki poprzedzającej narodziny człowieka, to sformułowane w tym dziele prawa rozwoju ducha i form mają moc obowiązującą także dla całej przeszłej i przyszłej historii ludzkości. Podstawowe zasa-

soch peanach Słowackiego me ulegną pianom

W. W rozmaj

III LIRYKA MISTYCZNA

Tiahśiłinu. Przystąpienie Słowackiego do Koła. a aten jego późniejszo spory z towiańczykami to tematy.

go w .JNzoocc", z zachwytem powitał go Kra-imhz V To wyzname wiary, pokory i miłości, składana przed

Chrystusem modlitwa. Ale już w tym utworze, puaoym pod bezpośrednim wrażeniem rozmowy z Towianskim i odzwierciedlającym przełom duchowy poety ***** brzmią alnfll zapowiadające własną, wyjątkową rolę w dziele zmartwychwstania ludzkości i ojczyzny: Jcto żyw — pójdzie a urną”

I (s. 4) — jak za Chrystusem; glos poety-Stowacbcgo będzie głosem Boga — i ojczyzny.

W innych polemicaiYchjwergach SłowiĄj szydzi z A ciarskiej atmosfery Kola, atakował dążności uważane a rpro^OSyjSRle, występował przeciw Mickiewiczowi i Towiańs-kiemu. Jako utwory mniej ważne w jego twórczości mistycznej zostają w antologii pominięte.

Mistyczny ton. Jednorodność późnej twórczości Słowackiego wyraża się w tym takie, iż zneknyą się mc tylko | podziały gatunkowe, lecz i granice między wierszami rożnego^. stylu - liryką patriotyczną, rdlcbyjL MSIrfiMdoową.._L Pojęcie „wiersz'⁴ ma tu znaczenie szcaegóbe. Były to z reguły nie utwory ukończone, o zamyślonej z góry kompozycji, lecz raczej fragmenty liryczne, ułomki większych całości lub coś w rodzaju noki lirycznych, marginaliów Różnią się bardao od tego, co normalnie nazywamy utworem lirycznym, więc dziełem zamkniętym, poddanym rygorom integralności własnej albo cyklu, do którego należy. Spoza wsnstkich ggggj I Lów duchowy ton, znamionujący wówczas 9owackicgo wylanie świata, wszystkie są podporządkowane jedynie wspólnemu systemowi przekonań. Można spośród nich wyodrębnić i połączyć w formalną całość cykl utworów o zbliżonej tematyce,

I w wierszowanej formie przedstawiających gcnczyjskw dzieje JLducha; wydawcy Dzid wszystkich nadali im wspólny tytuł JJ{Próby    się r    ,

' 1ormę wykładu, próbę inncgóAylko zapisu tych samych idei, które są rozproszone we wszelkich, takie pisanych prozą, fragmentach filozoficznych.