110 111 (4)

i io ćwiczenia i wyjaśnienia

UZUPEŁNIANIE SŁÓW

W innych, często spotykanych zadaniach, wymaga się podania słowa lub sekwencji liter, które dodane do kilku różnych słów lub przedrostków utworzą z nimi nowe słowa. Na przykład:

Z75: Jakie trzyliterowe słowo można poprzedzić podanymi lite-

rami?

Odpowiedzią jest słowo RAK. Połączone z podanymi literami utworzy słowa: CZYRAK, BURAK, WRAK, KRAK, FRAK, BARAK i BRAK.

Rozwiązując takie zadania pamiętaj, że wymowa dopisanego wyrazu może ulec zmianie po dodaniu początkowych liter. Przebiegły twórca testów usiłuje znaleźć takie słowa, na które trudno ci będzie wpaść, ponieważ sposób ich akcentowania lub wymawiania zależy od tego, czy występują same, czy stanowią części nowych słów (np. słowo ANIA wymawia się inaczej jako samodzielny wyraz niż jako część słowa LITANIA). Zwróć więc na to uwagę, zwłaszcza w odniesieniu do samogłosek.

Uzupełnianie dwu słów

Znany rodzaj zadań stanowią takie, w których trzeba szukać słów dopełniających dwa inne słowa - zwykle kończących pierwsze i rozpoczynających drugie z nich. Oto przykład:

Z76: Jakie słowo będzie stanowiło zakończenie pierwszego i początek drugiego wyrazu?

KLIN (____) OWCA

( hlpowiedzią jest słowo KIER, które tworzy ze słowami podanymi wyrazy: KLINKIER i KIEROWCA. Oczywiście w tego rodza-tu zadaniach nie muszą występować całe słowa:

Z77: Jakie słowo utworzy z literami podanymi poza nawiasami dwa nowe słowa?

SK (___) IK

SK i IK nic mają żadnego znaczenia, ale ze słowem LEP tworzą dwa nowe słowa: SKLEP i LEPIK.

W tego rodzaju zadaniach trzeba zwracać uwagę na kilka rzeczy. Na ogół oczekuje się od ciebie podania całego słowa, ale może też być inaczej; w niektórych zadaniach chodzi o podanie kilku liter, które utworzą słowa dopiero po połączeniu z literami podanymi.

Zwykle liczba liter składających się na poszukiwane słowo wskazana jest za pomocą kresek lub kropek, o czym, na ogół, informuje cię instrukcja testowa; łatwo jednak to przeoczyć. Kresek używa się też często w zadaniach liczbowych i literowych zamiast znaków zapylania lub dla wskazania luk wymagających uzupełnienia.

Musisz też pamiętać o tym, że w zadaniach mogą pojawić się słowa, które wydadzą ci się nie w pełni zrozumiałe. Na przykład słowo KLINKIER nie należy do słów powszechnie używanych w codziennych rozmowach przy stole. Niech cię to nie niepokoi. Zadania mają na celu określenie twojego zasobu słownictwa, nagromadzonego w ciągu wielu lat, jak też zbadanie twojej zdolności do posługiwania się różnymi słowami przy rozumowaniu.

Tak jak poprzednio, utrudnieniem mogą być różnice w wymawianiu czy akcentowaniu słów. Na przykład:

Z78: Jakie słowo będzie stanowiło zakończenie pierwszego i początek drugiego z podanych?

KRA (__) EWA

Odpowiedzią jest UL, ale wymowa tego krótkiego słowa jest inna wówczas, gdy stanowi ono część słowa KRAUL, inna też, gdy występuje samodzielnie lub stanowi część słowa ULEWA.