11122011071

52

Nie ma przepisów nakazujących producentom opracowywanie norm zakładowych (ZN). Zamiast tego typu norm producent może opracować inne dokumenty, dotyczące np. warunków odbioru, warunków technicznych itp. Decyzja należy wyłącznie do kierownika zainteresowanej jednostki. W gospodarce rynkowej norma zakładowa, opracowana dla wyrobów wprowadzanych do obrotu przez producenta i uzgodniona z odbiorcami i użytkownikami, staje się ofertą stwarzającą, i ułatwiającą warunki sprzedaży. Jest to pewnego rodzaju forma marketingu.

Ustawa o normalizacji nie upoważnia Polskiego Komitetu Normalizacyjnego do ingerencji w wewnętrzne dokumenty podmiotów gospodarczych. Jedynie artykuł 12 ust. 2 pkt 8 wśród podstawowych zadań Biura Komitetu wymienia „organizowanie i prowadzenie szkolenia oraz poradnictwa w zakresie działalności normalizacyjnej*’, co można interpretować również jako poradnictwo w zakresie normalizacji zakładowej. Komitet nie ma natomiast prawa wydawać przepisów regulujących problematykę będącą w kompetencji podmiotów gospodarczych.

Przed wejściem w życie nowej ustawy (1 I 1994 r.) normalizacja zakładowa była szeroko stosowana i stanowiła uzupełnienie norm krajowych.

4. JAKOŚĆ TOWARÓW

4.1. Jakość w ujęciu historycznym

Jakość jest pojęciem, które towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Przyjmuje się. że znaczeniowo pojęcie jakość - iioiorrjc (poiothes) — wprowadził Platon 1427-347 przed Chr.). Z zagadnieniami jakości spotykamy się jednak także we wcześniejszych dziejach ludzkości. Z chwilą wystąpienia społecznego podziału pracy i pojawienia się wymiany dóbr i usług zagadnienie jakości zaczęło nabierać coraz większego znaczenia społecznego. Pojawiła się potrzeba stosowania pewnych norm zwyczajowych, a następnie przepisów prawnych w zakresie wymiany dóbr i usług.

Tego rodzaju regulacje prawne spotykamy już w Kodeksie Hammurabiego (XVIII w. przed Chr.) wydanym w celu skonsolidowania państwa'. System kar oparty był w nim na zasadzie prawa taliomł oraz na tzw. karach odzwierciedlających. Określono w nim m.in. odpowiedzialność budowniczego, armatora, chirurga itp. za jakość świadczonych usług. I tak np. jeśli budowniczy wykonał zamówienie na budowę domu i dom ten okazał się nietrwały, uległ zawaleniu powodując śmierć właściciela, to budowniczy ponosił karę śmierci. Armator, który dostarczył statek o nieszczelnym, przeciekającym kadłubie, miał obowiązek naprawić go swoim kosztem i wynagrodzić poniesione przez odbiorcę szkody w towarach.

Już w starożytności określano także warunki techniczne dotyczące jakości towarów. Pierwsze wzmianki na ten temat, dotyczące jakości płótna lnianego, pochodzą z Egiptu sprzed 2000 r. przed Chr. Około 1200 r. przed Chr., za panowania Ramzesa m, zostały ułożone tzw. listy towarowe zawierające wymagania stawiane towarom.

⁷    Tekst Kodeksu Hammurabiego znaleziono w 1901 r. w Suzie. Oryginał znajduje się w Luwrze.

⁸    Prawo tahonu stosuje prawo kary opartej na zasadzie odpłaty, równie okrutnej jak czyn przestępny (np oko za oko).