11

MATKA KRÓLÓW CZYLI RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA

Krytycy mieli pretensje, że Matka Królów jest jakby streszczeniem powieści typu bal żakowskiego.^iUi Prawda, jest streszczeniem, choć nie wiem, czy powieści typu balzakowskiego. To że portretuje „społeczeństwo en face, od góry do dołu” i źe akcja rozwija się „chronologicznie od dnia narodzin bohatera” — to jeszcze nie dowodzi przywiązania do Balzaca. Malke Królów w sposób istotny różni od tradycyjnych powieści dziewiętnastowiecznych jej ascetyzm. Ta książka-model, ksią-żka-resitme, książka bez epizodów wyrzekła się Wszelkich uroków rodzą jo wości, które były zaletą Obywateli. Powiedziałem ju.ż, że Oby watę-le zawdzięczają niejeden ciekawy pomysł niespodziance realiów. Ale w ObynMitelacJi były zalążki pomysłów — tu jest pełna koncepcja kilku ludzkich losów doprowadzonych do skrajnej typowości. Realia — bogate i sprawdzalne — spełniły swoją powinność i odeszły.

Policzmy:    Wiktor I.eweny komunistyczny

działacz przed wojną i wysoko postawiona osobistość w życiu partyjnym po wojnie, Grzegorz, Łucja Król — praczka, jej synowie: Roman,

' -61