1377997f2992517065790E1805955 n

Inwestycje odtworzęniowe to inwestycje powodowane zużyciem majątku trwałego, a ich zadaniem jest zapewnienie zdolności produkcyjnej na dotychczasowym poziomie. Zużycie majątku, .wyrażone (w przybliżeniu) poziomem odpisów amortyzacyjnych, jest wkalkulowane w cenę wyrobów. W wyniku sprzedaży wyrobów następuje odzyskanie jego równowartości. Z nagromadzonych środków można zakupić np. nowe urządzenie, o tych samych parametrach techniczno-ekonomicznych co urządzenie wycofane z eksploatacji.

W praktyce gospodarczej ten sposób inwestowania występuje rzadki) w czystej postaci. Współcześnie, w warunkach intensywnego postępu technicznego, zastępowanie zużytych środków trwałych tożsamymi pod względem techniczno-ekonomicznym jest dalece ograniczone, często niemożliwe, a co najważniejsze ekonomicznie nieuzasadnione; wprowadzane do eksploatacji nowe maszyny i urządzenia odznaczają się wyższym poziomem technicznym i wyższą ekonomiczną efektywnością 0anasz 1999)

Inwestycje nowe w produkcyjnych działach gospodarki narodowej to nur. budowa nowych zakładów przemysłowych, budowlanych, rolnych, transportowych, linii energetycznych, szlaków komunikacyjnych, portów, lotnisk, a także budowa nowych filii, oddziałów poza granicami lokalizacji zakładu macierzystego.

Rozbudowa zajmuje pośrednie miejsce pomiędzy nowym budownictwem a inwestycjami modernizacyjnymi. ft>lega najczęściej na rozszerzeniu powierzchni produkcyjnej w granicach istniejącej lokalizacji zakładu lub w bezpośrednim jego sąsiedztwie. Rozbudowywane mogą być obiekty produkcji podstawowej, pomocniczej i ubocznej. Mogą powstawać również nowe wydziały produkcji podstawowej lub pomocniczej do wytwarzania dotąd nie produkowanych wyrobów, nowe budynki i budowle.

Inwestycje modernizacyjne powodują unowocześnienie środków trwałych zgodnie z wymogami współczesnego postępu technicznego. Podmiotem inwestycji modernizacyjnych jest przedsiębiorstwo, a nie branż.a, gałąź przemysłu czy też przemysł rozumiany jako dział gospodarki narodowej. Inwestycje te są realizowane w istniejącym już podmiocie, w obrębie dotychczasowej powierzchni produkcyjnej i w granicach dotychczasowej lokalizacji, przy danej infrastrukturze, zabudowie itp., co sprawia, że mają one jednostkowy, niepowtarzalny charakter. Ponadto, co jest szczególnie pozytywne, dotyczą przede wszystkim aktywnej części majątku firmy. Te i inne cechy inwestycji modernizacyjnych powodują, że ich realizacja stwarza wyjątkowe możliwości wzrostu efektywności przedsięwzięć rozwojowych (Dziworska I9S6).

Do inwestycji rozwojowych zalicza się nowe budownictwo, rozbudowę i inwestycje modernizacyjne, które powodują w-zrost zdolności produkcyjnej.

Interesujący jest podział inwestycji zaproponowany przez Olferta (1997, s 36). Autor posługuje się kryterium przedmiotu inwestowania. Dzieli inwestycje na inwestycje netto i inwestycje odtworzeniowe (rys 1).

Interesujący z ekonomiczno-finansowego punktu widzenia jest podział projektów inwestycyjnych ze względu na kierunek zakres ich wzajemnej zależności ekonomicznej. Owa zależność ekonomiczna postrzegana jest przez pry-

Koduj inwestycji (kryterium przedmiotowe)

Inwestycje ncilo		Inwestycje, które po raz pierwszy są realizowane przez firmę (inwestycje nowe)
	Inwestycje założycielskie	Związane z założeniem łub zakupem firmy
-	Inwestycje rozszerzające	Służące rozbudowie firmy, tworzeniu nowego potencjału gospodzr czego i wzrostu zdolności produkcyjnej

Reinwestycje	Służące odtworzeniu zużytego lub utraconego, w szczególnych warunkach. majątku trwałego
Inwestycje oitwdrzenknee	WYmUna środków trwaheh na toi-omc *	-
Inwestycje racjonalizujące	Wymiana środków trwałych na nowe, unowocześnione
Inwestycje przestawiające	Przestawienie się na nowe gotowe programy, np. infimnatyczne
btwesljtjt d yw» t syfiku jące	Działania zmieniające program i organizację zbytu	-

Inwestycje Nakłady na działalność zabezpieczające badawczo-rozwojowy, reklamę, ochronę środowiska

Rys. 1. Rodzaje inwestycji rzeczowych

żrćdto Opracowanie wbtnr na podaL OUert IW, i 36

zmat przepływów pieniężnych Według tego kryterium wyróżnia się projekty ekonomicznie niezależne i projekty ekonomicznie zależne (Jajuga, Słoński 1997, s. 30). Przy tym owa zależność może mieć wymiar dodatni lub ujemny. Wśród projektów ekonomicznie niezależnych wyróżnia sic projekty komplementarne i wzajemnie uwarunkowane, natomiast projekty ekonomicznie zależne to projekty substytucyjne oraz wzajemnie się wykluczające; co oznacza, że realizacja jednego projektu wyklucza inne.

Projekty inwestycy jne dzieli się też na typowe j nietypowe. Podstawą tej klasyfikacji sa przepływy gotówki w cyklu życia projektu, a także ich wartość (=) oraz zmienność w czasie. O tej klasyfikacji będzie mowa w dalszych częściach pracy (podrozdz. 2.6), gdyż w tym wypadku wymagana jest znajomość istoty przepływów gotówki projektu imvesivcyinego.