13ost

74 2. PODSTAWOWE KATEGORIE POLITOlX)(il( 7NI

2.5.2. Poziomy podmiotowości politycznej

Bardzo rzadko w politycznej sferze życia społecznego i • •!•• . n, wielkie grupy społeczne. Znacznie częściej marny do c/ymuini praktyce politycznej z działaniami organizacji i instytucji polilyi /nv li W związku z tym należy dokonać rozróżnienia istniejących podmioi..

politycznych biorąc pod uwagę poziom społeczny, na klóiym .....

funkcjonują. Wychodzimy przy tym z założenia, i/, podstawowymi podmiotami polityki są wielkie grupy społeczne. One to bowiem oko sin)., inne podmioty, nadają im swój byt tworząc je. W praktyce polilyi mj bardziej widoczny jest udział zorganizowanych podmiotów polilyi i (takich, jak państwo, ruchy i partie polityczne, organizacje społeczno po lityczne), które wytyczają, podejmują, a także koordynują dział.min polityczne oraz artykułują i wyrażają w formie politycznej mini iy wielkich grup społecznych.⁶⁸

Możemy wyróżnić następujące cztery poziomy podmiotowo mi politycznej:

1)    wielkiej grupy społecznej jako całości;

2)    organizacji politycznych danej grupy społecznej;

3)    organów organizacji wielkich grup społecznych (jednostka luli gremium kierownicze);

4)    reprezentantów organów organizacji politycznych (osoby fizyczne).⁶⁹

Por. J. S i e 1 s k i: Z problematyki typologii podmiotów polityki na przykładzie tyciu politycznego lat osiemdziesiątych, „Studia Nauk Politycznych”, 6(1988), s. 118.

^1,1 I) o b r o wo I s k i, W r ó b e 1: Wprowadzeniess. 152-153.

ł I )etcrminanty polityki

Polityka jako zjawisko społeczne nie funkcjonuje w próżni, lecz _(rSl otoczona różnorodnymi elementami, które wywierają czasami na nią mniejszy lub większy wpływ. Do najważniejszych elementów, oddziałują-, ych na sferę polityki można zaliczyć: 1) ideologię; 2) ekonomikę; 3) prawo, A) moralność; 5) kulturę. Zwłaszcza kultura polityczna oddziałuje w istotnym stopniu na politykę.

Omawiając wpływ tych elementów na politykę postaramy się je także zdefiniować.

l I Polityka a ideologia

Polityka oraz ideologia należą do dziedziny zjawisk, które dotyczą spraw społecznych, zwłaszcza państwa i wszystkich instytucji politycznych. Wzajemne zależności pomiędzy nimi są silne, a jednocześnie pełne przeciwstawnych tendencji i obustronnie sprzeczne.¹

i i I Pojęcie ideologii

Termin „ideologia” wywodzi się od greckich słów: idea ‘kształt, wyobrażenia’ oraz logos ‘słowo, nauka’." W definiowaniu pojęcia ideologu wyraźnie dają się wyróżnić dwa ujęcia, które możemy określić jako I) sensu slricto\ 2) sensu largo.

Zależności le, znajdujące swój wyraz w różnego rodzaju kompromisach, A Itodnar okicślil mianem „zgniłych kompromisów'”. Zobacz A B o cl n a i Mlyd r polityką a ideologią, ,,Studia Nauk Politycznych”, 2(1988), s. 17.

Zol) A P a 1 c z a k: Ideologia, funkcje ideologii, |w | Niuiko o polityce. (inl ) I Misztal. Wyd. Polit. Śląskiej, Gliwice 1985, s. 18