20110130849

Hyc. 262. Występowania krukowatych - przykład zasięgu ciągłego ograniczonego

HtlUrit, Sphmodon punclatu* - ostatni potomek Ucznoj przed 129 min lit grupy godów, której współczesny zasięg (miły 1 ciągły) obejmuje północno-wschodnie wybrzeża północnej wyspy Nowe) Zelandii. Zasięgi małe mają gatunki stare lub ginące, które zostały wyparte ze swych pierwotnych obszarów, np. tuitirs lub miłorząb GMgo Mota - drzewo ozdobna, hodowane w parkach i ogrodach botanicznych, niegdyś porastające duże połacie półkuli północnej, a dziś rosnące na stanowiskach naturalnych tylko w górach południowo-wschodnich Chin.

Taksony filogenetycznie stare, będące pozostałością minionych epok geologicznych, często o świetnej przeszłości i szerokim rozprzestrzenieniu, nazywamy reliktami.

Małe zasięgi mają także zwykle bardzo młode filogenetycznie taksony, które jeszcze nie zdążyły aię szerzej rozprzestrzenić. Nazywa się je neoendcmitamL

Zastanów się

1.0 czym świadczy duży udział ncoondemitów we florze danego terenu?

2. Jakie znasz relikty roślinne i zwierzęce? Jeśli masz kłopoty - przykłady wyszuka) w literaturze.

Zasięg jakiegoś gatunku może zacząć się kurczyć, np. na skutek pogorszenia się warunków klimatycznych w pewnych rejonach zajmowanego pierwotnie obszaru. Może to spowodować jego rozpad na dwie lub więcej częśd i powstanie zasięgu rozerwanego (dysjunktywnągo). Niektóre dysfunkcje (przerwy w zasięgu) powstały w wyniku przesunięć kontynentów i Irangresjł morza, flarnnleamt o zasięgach dysjunktywnych są mirt; poczwarówka północna (ślimak), sroki modra, kozic* (ryc. 263).

Wśród roślin zasięgi dysjunktywne wykazują np. arnika górska Występująca w Karpatach i na niżu północnym, świerk zwyczajny, dla którego na obszarze Polski centralnej przebiega paa dzielący zasięg północno-wschodni od południowo-zachodniego, nitewfca crUkolistna, której zasięg obejmuje Europę oraz Azję Wschodnią.

Ryc. 263. Zasięg kozicy Rupkarpa rupicuąm Jest dyajunktywny.

Zastanów się, dlaczego mogą tworzyć się takie zaalcgl?

Zadania

1. Przeanalizuj współczesny zasięg europejski niedźwiedzia brunatnego Ursus aretos, przedstawiony poniżej I zinterpretuj go w Świetle następującej informacji: .Pierwotny zasięg niedźwiedzia brunatnego obejmował teren całej Europy", Jaki to typ zoaicgu?