20111206125

__48

M: szpilki cisu

P: moździerz z pistlą, lejek, probówka, cylinder miarowy k 250 cm³, kolbki Erlenmeyera k 50 cm³, małe szklane probówki, kolorymetr spektralny O: aceton z metanolem (3 :1 obj./obj.), 10% aceton w benzynie, aceton, piasek kwarcowy, CaC03, bibuła chromatograficzna Whatman 3

(a) Otrzymywanie stężonego wyciągu barwników Jj W suchym moździerzu ucieramy świeże szpilki cisu (około 5 g) z niewielką ilością piasku kwarcowego i szczyptą CaC03. Następnie dodajemy niewielką ilość mieszaniny acetonu z metanolem, tak aby wyciąg miał ciemnozieloną barwę. Wyciąg barwników sączymy do suchej kolbki.

(b) Rozdzielanie barwników

Z bibuły chromatograficznej wycinamy pasek o wymiarach 3 x 35 cm. W odległości 1,5 cm od końca zaznaczamy ołówkiem linię startową, na którą za pomocą kapilary kilkakrotnie nanosimy stężony wyciąg barwników. Po każdym naniesieniu suszymy bibułę w strumieniu chłodnego powietrza. Gdy barwne pasmo osiągnie intensywny, zielony kolor, przerywamy nanoszenie, bibułę suszymy i umieszczamy pionowo w cylindrze zawierającym kilka cm³ 10% acetonu w benzynie. Pasek bibuły zanurzamy w tym roztworze na głębokość ok. 5 mm, cylinder szczelnie nakrywamy i pozostawiamy do rozdzielenia się barwników na pasma.

Chloroplasty zawierają mieszaninę barwnych związków różniących się między sobą właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Składniki te są z różną siłą absorbowane na bibule. Charakteryzują się także różną rozpuszczalnością w rozpuszczalnikach polarnych i niepolarnych. W odpowiednim układzie rozpuszczalników uzyskujemy zróżnicowanie szybkości wędrówki tych związków.

(c) Identyfikacja poszczególnych barwników Z paska bibuły chromatograficznej, zawierającego rozdzielone barwniki, wycinamy poszczególne barwne pasma. Chlorofil a i b identyfikujemy łatwo na podstawie zabarwienia. Chlorofil a jest niebieskozielony, natomiast chlo-

BARWNIKI ROŚLINNE_

Doświadczenie 42y

Rozdzielanie

barwników

chloroplastów

metodą

chromatografii

bibułowej