porcjonalny do napięcia na zaciskach prądnicy. Zatem gdy prąd obciążenia rośnie napięcie maleje znacznie silniej niż w przypadku prądnic obcowzbudnych.
Rys. 10.4. Prądnica bocznikowa prądu stałego
a) schemat ideowy (główny);
b) charakterystyka zewnętrzna.
Obecnie w okrętownictwie stosowane są z reguły prądnice szeregowo-bocznikowe. Zachowują one stalą wartość napięcia w dużych granicach zmian obciążenia. Obok uzwojenia bocznikowego (oznaczonego „F|F2”) załączonego na napięcie prądnicy, występuje tu uzwojenie szeregowe („D1D2”) przez które płynie prąd obciążenia. W ten sposób powstaje dodatkowy strumień magnetyczny o wartości proporcjonalnej do tego prądu. Zwiększa on SEM prądnicy i w ten sposób napięcie na zaciskach prądnicy pozostaje niezmienne mimo wzrostu prądu obciążenia. Prąd który płynie przez uzwojenie bocznikowe jest niewielki. Stąd uzwojenie to nawinięte jest cienkim przewodem. Natomiast przez uzwojenie szeregowe płynie prąd twomika prądnicy. Musi ono zatem być nawinięte przewodem o odpowiednio dużym przekroju.
>
Rys. 10,5. Prądnica szeregowo-bocznikowa prądu stałego
a) schemat ideowy (główny);
b) charakterystyka zewnętrzna.
Prądnica samowzbudna może normalnie pracować wtedy gdy już występuje na jej zaciskach odpowiednie napięcie potrzebne do zasilania obwodu wzbudzenia. Bardzo istotny jest to proces prowadzący do wytworzenia tego napięcia. Proces ten nazywa się procesem samo wzbudzenia. Wykorzystuje on występowanie magnetyzmu szczątkowego obwodu magnetycznego prądnicy (por. charakterystykę magnesowania).
W celu przeprowadzenia sainowzbudzenia prądnicy należy doprowadzić ją do obrotów znamionowych, a następnie połączyć otwarty uprzednio obwód wzbudzenia. Jeżeli magnetyzm szczątkowy