337

ET IN ARGADIA EGO — PRZYPISY 337

i Natomiast Fragonard zachował ideę śmierci, ale odwrócił oryginalną wymowę moralną. Przedstawił on dwa splecione uściskiem kupidyny, prawdopodobnie duchy zmarłych kochanków, we wnętrzu rozbitego sarkofagu. podczas gdy inne, mniejsze kupidynki unoszą się dokoła, a przyjazny geniusz oświetla całą scenę weselną pochodnią. Tutaj zamyka się cykl przemian. Na Guercinowskie „Śmierć jest nawet w Arkadii” — rysunek Fragonarda odpowiada: „Nawet w śmierci może być Arkadia.” .

Przypisy

*    C. R. Leslie i T. Taylor, Life and Times of Sir Joshua Reynolds, t, London 1865,

s: 320.    -    ,

*    Zob.: E; Wind, Humanitdtsidee und heroisiertes Portret In der englischan Kultur des 18. Jahrhunderts, „Vortr8ge der Bibllothek Warburg", 1830/31, s. 156 ł a, zwłaszcza s. 222 1 n.

*    C. R. Leslie, T. Taylor, loc. eit.

« Zdanie w tej formie występuje w obrazie Richarda Wilsona (w kolekcji hrabiego Stratford a), cyt. s. 335.

*    Jest to początek słynnego poematu Schillera Rezygnacja (cytowany np. przez

Buchmanna w GeflUgelte Worte, wyd. 27, s. 441 i n. z wieloma innymi przykładami z literatury niemieckiej), gdzie zagubiony bohater odrzuca przyjemność I piękno na rzecz nadziel I prawdy, za co bezskutecznie oczekuje nagrody. W angielskich słownikach cytatów fragment ten często Jest błędnic przypisywany Goethemu (mylono go z mottem Italienłsche Relse, o czym patrz s. 336); por. też np. B. Stevenson, The Home Book of Quotations. New York 1937, s. 84; A Neto Dictionary of Ouotations, wyd. H_ U. Mencken. New York 1042, s. 53 (zawierający równie błędne twierdzenie, ze ..zdanie zaczyna pojawiać się w malarstwie w w. XVI”); Bartlett, FamUiar Quotations, Boston 1047, s. 1403.    _

*    Jacąues Delille. Lee Jardins. 1782; cyt np. przez B Och manna. loc. cit., I Steven-

*    The Poetlcal Works of Mrs. Felicla Hemans. Phiładelphia 1847, a. 308. Por. również s. 330, przypis 49.

•    A. O. Lovejoy, G. Boas, PrimltiiHsm and Related Ideas in AnUquity, I, Baltimore 1935.

» Pauzanlasz, Periegeslt. VIII, 36, 8: „Góra Majnalos jest szczególnie poświęcona; Fanowi, tak że ludzie twierdzą, iż można usłyszeć Pana grającego tam na syrłndze." « S. Butler, Satires and Miscelląneous Poetry and Prosa, wyd. R. Lamar, Cam

bridge 1020, s. 470.

*• Folibtusz, Historiae. IV, 20. Z innych autorów podkreślających negatywne aspekty pierwotnej prostoty zob. np. Juyenala. który określał szczególnie nudnego mówcę mianem „arkadyjskiego młodzieńca" (Saturae, VII. 180) i    ^V,tm

Apollonil, VIII. 7. który nazywa Arkadyjczyków „świninmi JedzącyrnJ żołędzie Nawet tch osiągnięciu muzyczne zlekceważył Fulgentlus, Bxpositlo VtraUlanae conHnentiae. 748. IB (wyd. R. Heim, Lolpzig 1898. s, 90), który przez Arcodlae aures (odczytanie AreadtcU auHbue jest lepiej udokumentowane, a więc prawidłowsze niż arcalcis nurt-bus) rozumiał „uszy niewrażliwe na prawdziwe piękno". Dyskutowane często pytanie, czy- w Arkadii Istniało autentyczna poezja pastoralna lub bukoJlczoa, poprzedzająca Idylle Teokryta — obecnie znalazło, jak się zdaje, odpowiedź negatywną, Poza literaturą. którą przytacza E. Panotsky w Et in Arcadia ego. On the Conception of Tran-sionce in Poussin and Wattoau. w: PhUosophy and History. Sssays Presented to Ernst