406

406 Stany nadzwyczajne

zgodnie: prezydent nie może wprowadzić stanu wojennego bez wniosku rządu, ale te/ nie ma obowiązku uczynić takiemu wnioskowi zadość. Rozporządzenie nabiera mors bezpośrednio po podaniu go do publicznej wiadomości. Następnie, ale nie później ni/ w ciągu czterdziestu ośmiu godzin od podpisania rozporządzenia, prezydent ma obu wiązek przedstawić je Sejmowi. Sejm rozpatruje to rozporządzenie niezwłocznie, a więc w najkrótszym możliwym terminie. Nie musi tego rozporządzenia zatwierdzać ale może je uchylić bezwzględną większością głosów, oddanych w obecności co naj mniej połowy ustawowej liczby posłów (art. 231).

Stan wojenny może zostać wprowadzony na części lub na całym terytorium państwa (art. 229 infrne), a wprowadzany jest na czas nieoznaczony, co wynika z zewnętrzne go charakteru sytuacji, której rozwiązaniu ma służyć. Zniesiony zostaje dopiero |>n „[...] przywróceniu normalnego funkcjonowania państwa” (art. 8 uswk).

Treścią stanu wojennego jest wprowadzenie określonych przekształceń do przepisów regulujących funkcjonowanie aparatu państwowego i sytuację prawną jednostki Jeżeli wystąpi zarazem „[...) bezpośrednie, zewnętrzne zagrożenie państwa” (art. 136 konstytucji), prezydent na wniosek prezesa Rady Ministrów zarządza powszechną luli częściową mobilizację oraz użycie sił zbrojnych do obrony państwa.

Organy władzy publicznej działają w dotychczasowych strukturach organizacyj nych państwa i w ramach przysługujących im kompetencji. Kierowanie obroną państw; należy do prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej we współdziałaniu z Radą Ministrów (a jeżeli rząd nie może zebrać się na posiedzenie, jego konstytucyjne kompetencje wy konuje premier; art. 11 ust. 2 uswk). W szczególności prezydent określa (na wniosek premiera) zadania sił zbrojnych w czasie stanu wojennego, zatwierdza (na wniosek Naczelnego Dowódcy Sil Zbrojnych) plany operacyjnego użycia sił zbrojnych, uznaje (na wniosek Naczelnego Dowódcy) określone obszary państwa za strefy bezpośrednich działań wojennych. Rada Ministrów zarządza między innymi przejście na wojenne określone w odrębnych przepisach zasady działania organów' władzy publicznej ora? określa zasady działania tych organów w strefie bezpośrednich działań wojennych bądź naw'et zawiesza ich działalność w tej strefie. Dowodzenie silami zbrojnymi należy w te: sytuacji do Naczelnego Dowódcy Sil Zbrojnych, mianowanego przez prezydenta na wniosek premiera (art. 134 ust. 4 konstytucji)^ W terenie cywilne kierowanie realizacją zadań obronnych należy do wojewodów, ktoiiy mogą między innymi nakładać zadania na jednostki samorządu terytorialnego (art. 13 uswk). Premier (na wniosek wojewody) może też zawiesić działalność organów poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego i ustanowić w' ich miejsce zarząd komisarza rządowego (art. 14 uswk). Należy zauważyć, że ustawa o stanie wojennym, zwłaszcza określając nadzwyczajne kompetencje Rady Ministrów, posługuje się ogólnym określeniem „organy władzy publicznej”. O ile nie budzi wątpliwości odniesienie tych kompetencji do organów władzy wykonawczej, o tyle dla ich odniesienia do władz pozostałych (parlament, trybunały, sądy) konieczna byłaby szczególna podstawa konstytucyjna i wyraźne unormowanie ustawowe, a tego de lega lata brakuje.

W szczególności zauważmy, że:

- Wprowadzenie stanu wojennego nie daje podstaw do zawieszenia funkcjonowania parlamentu (w każdym razie dopóki orgfn ten będzie faktycznie zdolny do