41

78

Ostatni przypadek jest rozwiązaniem, w którym zakłada się wy-stępowanie błędów współzależnych określanych współczynnikami wzajemnej korelacji.¹ ‘

Błąd średni punktu Pj obliczonego analitycznie określany jest dla rozwiązania (4.9) i (4.10) jako wartość:

Przyjmując Pj jako pozycję obserwowaną P₀, należy posłużyć się tym wskaźnikiem do oceny błędu pozycji. Praktycznie obliczony wskaźnik błędu może mieścić się w przedziale oczekiwanej dokładności, gdy obserwacje są dobrze zaplanowane (różnice azymutów ciał niebieskich są duże, np. po około^!20° dla 3 alp), a prawdopodobieństwo występowania błędu systematycznego jest znikome. Jednakże tego rodzaju oceny wymagają dużego doświadczenia i mają charakter przybliżony:

Gdy założymy, że w obserwacjach przeważa błąd systematy czny (3), wówczas równania alp mają postać:

(4.13)

a, A<p + b,Al-c,+o = v,

gdzie:

vj - wartość błędów przypadkowych,

o - wartość błędu systematycznego, jednakowa w każdym pomiarze.

Współczynniki układu dwóch równań (4.6) wyrażą się wówczas następująco:

a v £*»£•» A| = 2.^ai^a< - “

n

C4.14)

C,-Ibc.-^

Rozwiązanie układu dwóch równań (4.8) o tak obliczonych współczynnikach w interpretacji graficznej wyznacza punkt na prostej PjP2- Sprawdzenie wyniku dla trzech alp polecane jest studentom do wykonania na zajęciach laboratoryjnych. Obliczone współrzędne punktu prawdopodobnego obciążone są błędem systematycznym, którego wartość wyznacza wzór:

(4.15)

Przypadek, gdy nic mogą być przyjęte założenia wykluczające wystąpienie któregoś z błędów, znalazł rozwiązanie w innym sposobie wyrażenia współczynników [5|:

1

'Współczynnik korelacji, macierz korelacyjna i jq wyznacznik pojawiają stę w dalszej części. wzory (4 1S). (4 26). (4    (4 10)