46 47 (2)

46

przez rządy regionalne, co stanowi tylko trochę mniejszą część niż część wydawana przez stany amerykańskie. Jak na organizacje, które ledwo 15 lat wcześniej istniały jedynie na papierze, regiony zaczęły zarządzać uderzająco wielkimi sumami pieniędzy. W rezultacie, w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, nie wykorzystane fundusze przechodzące z jednego roku finansowego na drugi powiększały się niemal wszędzie, sumy płynące do regionów były bowiem tajf duże, że niedoświadczona administracja nie była w stanie ich zagospodarować.

Poza organizowaniem i ustalaniem właściwych procedur nowych instytucji, prace ustawodawcze w regionach koncentrowały się w początkowym okresie na ustalenii^źasad rozdziału funduszy-pożyczełc) dla spółdzielni rolniczych, stypendiów aia potrzebujących SlUdćm tów, pomocy dla osób niepełnosprawnych, subsydiowaniu dalekobieżnej komunikacji autobusowej, subwencji dla La Scali i tak dalej. Większość regionów nie mając koniecznej infrastruktury administracyjnej, a często nawet podstaw prawnych do przeprowadzenia poważniejszych reform społecznych w poszukiwaniu poparcia ze strony obywateli koncentrowała uwagę na polityce podziału środków, często bardzo rozproszonej, co Włosi nazywają leggine (małe prawa) i inierrtnti a pioggia (projekty „rozsypane" równomiernie po całym regionie).

Z drugiej strony niektóre regiony rzeczywiście przeprowadziły poważne reformy w takich dziedzinach, jak urbanistyka, ochrona środowiska i w bezładnym włoskim systemie ochrony zdrowia i opieki społecznej. Podstawowa jednostka organizacyjna przeprowadzonej później narodowej reformy służby zdrowia i opieki społecznej - „lokalna jednostka ochrony zdrowia i opieki społecznej"- została po raz pierwszy wprowadzona onezJcjUca-jegionów. Większość ekspertów zgadzało się, że na połfr^irbanistyjd dokonał się postęp, od kiedy odpowiedzialność za tę dziedzinę przesunięto z centrum do regionów. W określaniu linii postępowania w niektórych „nowych" dziedzinach żyda publicznego, takich jak gospodarka energetyczna i ochrona środowiska, szereg regionów wypełniło pustkę stworzoną przez rzymskie nieruchawe ministerstwa, które bardzo powoli przystosowywały się do zmieniających się wymagań obywateli i społecznych potrzeb. To, czy zasięg regionalnych działań legislacyjnych przekraczał lub nie możliwości administracyjne jest ważną kwestią, do której powrócimy w kolejnych rozdziałach. Na dobre czy na zle. ale większość decyzji dotyczących wewnętrznych spraw kraju zaczęła być podejmowana w regionach. Rząd regionalny stał się, jak ojąl to Max Weber, _t(si|nym i powolnym wiertłem wiercącym otwór w twardej

desce".*¹ T «

REGIONALNE ELITY POLITYCZNE' JHOWY STYL PROWADZENIA POLITYKI"

Od 1970 roku, w ciągu dwudziestu lat, we Włoszech zmieniono reguły gry rządzenia. Nasuwa się pytanie, jaki wpływ miały te instytucjonalne zmiany na sposób prowadzenia polityki oraz na to, jak na co dzień żyli Włosi.,

Monteskiusz.twierdził, że g^jod^^ęnpwepwtwa, przywódcy kształtują instytucje, natomiast później instytucje kształtują przywódców. Interakcje między zmianą instytućjonaliufi elitą polityczną są ważnym elementem historii włoskiego eksperymentu regionalnego.

W czasie dyskusji poprzedzającej wprowadzenie regionów, niektórzy krytycy prorokowali, że rady regionalne będą gromadzić „spadające gwiazdy”, tj. wyeksploatowanych weteranów partyjnych. Z drugiej strony nieliczni regionaliści utopijni przewidywali pojawienie się nowej grupy obywateli-polityków wywodzących się z regionalnych ruchów oddolnych. W rzeczywistości żadne z tych przewidywań się nie spełniło. Od samego początku nowe rady składały się z dobrze wyszkolonych, pnących się do góry, ambitnych i wysoce profesjonalnych polityków.**

Przeciętny radny na początku kadencji był w wieku około 45 lat i miał za sobą ćwierć wieku działalności partyjnej. Radni są przeciętnie o parę lat młodsi i mniej doświadczeni niż członkowie ogólnokrajowego parlamentu, choć pod innymi względami charakterystyka radnych jest bardziej podobna do charakterystyki deputowanego do ogólnokrajowego parlamentu niż radnego miejskiego. Co najmniej

" Mai Weber. MMo asa YttmUm. w. Ftom Uax Weóerr Essan to S^btogy.td i tfen. H. H. Getth i C Wright MiB*. Oifotd Uamnky Press. New Yo>t IMS. a l?S.

“ ty* ***** wsłonifarj elity politycznej zawarty w tym rozdziale jeet oparty na naszych badaniach regionalnych radnych w sześciu różnych regionach, w latach 1910.197*. 1981-1982 i 1909.