4

3. Okres umacniania się pedagogiki społecznej na podstawie badań empirycznych wraz z rozwijającą się refleksją metodologiczną.

Jest to okres silnego rozwoju tej subdyscypliny. W naszym kraju jest on ściśle związany z Heleną Radlińską (1879-1954). Należała ona do pokolenia, którego pierwsze dekady życia upływały w warunkach zniewolonego narodu. Warszawa i ziemie polskie włączone do zaboru rosyjskiego były pozbawione polskich szkół wyższych i średnich W 1908 r. w pracy pt. „Z zagadnień pedagogiki społecznej" próbowała sformułować przedmiot i zadania pedagogiki społecznej. W 1913 r. w Krakowie przygotowała wydawnictwo zbiorowe „Praca oświatowa, jej zadania, metody i organizacja". Był to pierwszy podręcznik polski z oświaty pozaszkolnej. W 1925r. założyła i była kierownikiem Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Zasadnicze przesłanki własnej koncepcji pedagogiki społecznej zamieściła w pracy „Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego" w1935 r. W pracy tej podkreślała, iż głównym punktem widzenia pedagogiki społecznej jest wzajemny i aktywny stosunek jednostki i środowiska. W głośnej rozprawie „Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych" (1337r.) zdemaskowała ograniczenia i środowiskowe uwarunkowania dostępności dzieci do oświaty. Poglądy społeczno-pedagogiczne Heleny Radlińskiej kształtowały się w czterech różnych epokach historycznych: w okresie zaborów, w latach II Rzeczypospolitej, w okresie okupacji i w początkach Polski Ludowej.

Tym co łączyło jej stanowiska z tych epoko były dążenia niepodległościowe i wychowanie aktywnego człowieka. Poprzez edukację, która ma ujawnić i zaktywizować wartości, siły jednostki i grup społecznych, co doprowadzi najszersze kręgi społeczne do udziału w życiu kraju i środowiska lokalnego. Helena Radlińska przygotowywała jednostki i grupy do obrony przed warunkami środowiskowymi