8 zgorzel gaz

134    | Rozdział 13

opierają rozpoznanie na liczbie bakterii: liczba < 10³ bakterii/g kału jest typowa dla flory fizjologicznej, liczba > 10⁶ bakterii/g materiału kałowego jest charakterystyczna dla zatrucia pokarmowego.

4. Leczenie

a.    Zakażenie tkanek miękkich

(1)    Zakażenia po zabiegach chirurgicznych wymagają natychmiastowego leczenia. Lekami z wyboru zakażeń spowodowanych przez C. perfringens są zwykle penicyliny, ale są stosowane razem z antybiotykami o szerokim zakresie działania, ponieważ leczenie rozpoczyna się przed dokładnym określeniem czynnika etiologicznego.

(2)    Zgorzel gazowa. Leczenie zgorzeli gazowej obejmuje: chirurgiczne opracowanie rany w celu usunięcia tkanki martwiczej oraz podanie jednej z penicylin. Leczenie tlenem hiperbarycznym hamuje wzrost C. perfringens i uwalnianie przez nie toksyn.

b.    Zatrucie pokarmowe. Leczenie zatrucia pokarmowego jest przede wszystkim objawowe.

3 C. difficile

1.    Czynniki determinujące chorobotwórczość. Nieinwazyjne C. difficile wytwarza cytotoksyny. Najlepiej poznane są: cytotoksyna A i B. Te wrażliwe na ciepło i kwas białka przyłączają się do mikrokosmków komórek nabłonkowych jelita, powodując śmierć komórek i oTsTonTęćlWTTu77)wkl

2.    Patogeneza i objawy kliniczne

a.    Patogeneza. Stosowaniu antybiotyków o szerokim zakresie działania (np. klin-damycyny, ampicyliny, cefalosporyn) często towarzyszą objawy ze strony przewodu pokarmowego (np. nudności, złe samopoczucie, biegunka).

(1)    Biegunka związana ze stosowaniem antybiotyków prowadzi zwykle do zaburzenia równowagi flory jelitowej i w większości przypadków mija po zaprzestaniu stosowania antybiotyku. Może jednak ułatwiać niekontrolowany wzrost antybiotykoopornych szczepów bakteryjnych, szczególnie C. difficile. Inne drobnoustroje mogą także wywoływać biegunkę u pacjentów otrzymujących antybiotyki o szerokim zakresie działania.

(2)    W ciężkich przypadkach rozwija się rzekomobłoniaste (martwicze) zapalenie jelit w następstwie uwalniania cytotoksyn przez nieinwazyjne szczepy C. difficile.

b.    Objawy kliniczne

(1)    Biegunka wywołana przez C. difficile związana ze stosowaniem antybiotyków jest obfita, wodnista, czasami krwawa. W stolcu 50% pacjentów znajdują się leukocyty i często występuje leukocytoza. Chory często skarży się na kolkowy ból brzucha („skurcze"), temperatura wynosi co najmniej 39°C.

(2)    Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest groźnym dla życia powikłaniem. Wysięk zawiera włóknik^niuc\:nę_i..w.ieIoiadrzastc leukocvtv przylegające do powierzchni śluzówki. W badaniu kolonoskopowym wysięk przypomina błony.

3.    Epidemiologia

a.    Zakażenia szpitalne. Zakażenia u hospitalizowanych pacjentów mogą być następstwem nadmiernego rozrostu C. difficile pochodzącego z fizjologicznej flory pacjenta lub C. difficile może pochodzić z otoczenia.

(1)    Kolonizacja zdrowych osób jest określana na 3%, ale procent ten wzrasta do 20% po kilkudniowym pobycie w szpitalu.

(2)    Personel szpitalny odgrywa ważną rolę w przenoszeniu zakażenia, dlatego odpowiednie mycie rąk i używanie sterylnych rękawic ogranicza możliwość zakażenia.

b.    Ludzie powyżej 50 lat są bardziej narażeni na wystąpienie objawów klinicznych.