9 (147)

z której wynika, że błąd pomiaru jest mały przy małych prędkościach obrotowych. Maleje również ze wzrostem częstotliwości wzorcowej Zmniejszanie liczby otworów z i zwiększanie wielokrotności okresu kT nie jest wskazane, jeżeli chcemy mierzyć chwilową wartość prędkości obrotowej, a nie średnią.

Dla typowych wartości z = 60, k = 1 if_xvz - 1 MHz wynik pomiaru określony jest wzorem

10

1 ±

M\ M

(19)

Układ do pomiaru małych prędkości obrotowych ma dwie istotne wady:

-    wynik pomiaru nie jest proporcjonalny do mierzonej prędkości obrotowej; aby uzyskać wynik w obr/min trzeba stosować układ dzielący

-    nie można zmierzyć prędkości równej lub bliskiej zeru - następuje przepełnienie licznika.

Górny zakres mierzonych prędkości obrotowych tachometrami fctoelektrycznymi jest ograniczony częstotliwością graniczną fotoelementów. Dla większości fotodiod częstotliwość graniczna wynosi 30 kHz, ale w praktyce przyjmuje się 10 kHz, co przy minimalnej liczbie z = 1 daje możliwość pomiaru prędkości obrotowej do 600 000 obr/min.

c) Tachometr z czujnikiem indukcyjnym

Na rys. 4.63 przedstawiono najważniejsze elementy indukcyjnego czujnika prędkości kątowej. Do obracającego się wału przymocowana jest tarcza z zębami o podziałce a, wykonanymi z materiału magnetycznie miękkiego. Czujnik umieszcza się w taki sposób, aby trzpień 2, wykonany również z materiału magnetycznie miękkiego, znajdował się możliwie blisko

Rys. 4.63. Indukcyjny-czujnik prędkości kątowej: 1 - magnes,

2 - ferromagnetyczny trzpień, 3 - uzwojenie cewki, 4 - ząb koła zębatego

powierzchni zębów 4. Wtedy różnica strumieni magnesu przenikających do tarczy w przypadku jej obrotu - gdy trzpień znajduje się nad zębem oraz nad przerwą między zębami, będzie duża. Zmiana strumienia magnetycznego w trzpieniu, stanowiącym rdzeń cewki 3, spowoduje wyindukowanie napięcia w cewce. Kształt napięcia zależy od podziałki kątowej a, stosun-

8