4 tężec

Laseczki Gram-dodatnie: Corynebacterium, Listeria, Clostridium i Bacillus [    137

\ ' I #

RYC. 13-2. Preparat Clostridium tetani zabarwiony metodą Grama. Komórki, cienkie laseczki ze sporami na końcach, są często opisywane jako „pałeczki dobosza lub „rakietokształtne

(2) Drobnoustrój rozpoczyna wydzielanie toksyny, która wiąże się z obwodowymi zakończeniami nerwowymi, w których jest internalizowana i przemieszcza się drogą wstecznego transportu wewnątrzaksonalnego do rdzenia kręgowego, gdzie zaburza aktywność hamujących neuronów wstawkowych. Okres inkubacji trwa od kilku dni do 3 tygodni w zależności od miejsca wniknięcia i liczby bakterii.

(a)    Dłuższy okres inkubacji występuje zwykle, jeśli rana znajduje się daleko od o.u.n.

(b)    Krótszy czas inkubacji jest związany z cięższym przebiegiem choroby i większą śmiertelnością.

b. Objawy kliniczne

(1)    Tężec miejscowy charakteryzuje się przedłużającym się skurczem w okolicy rany. Forma ta jest łagodna i wiąże się z niską śmiertelnością.

(2)    Tężec obejmujący mięśnie głowy jest związany z zaburzeniem funkcji jednego lub więcej nemów czaszkowych. Najczęściej zajęty jest nerw VII.

(3)    Tężec uogólniony jest najczęstszą postacią choroby. Dominuje skurcz silnych mięśni nad słabymi, kt6ry prowadzi do rozwoju charakterystycznych objawów: szczękościsku, uśmiechu sardonicznego, opistotonusu. Do innych objawów zalicza się: napady drgawkowe, tachykardię, zaburzenia rytmu serca, bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, obniżenie stężenia wapnia, zatrzymanie oddychania.

3. Epidemiologia

a.    Rezerwuary. C. tetani może znaleźć się w glebie i kale.

b.    Zapadalność

(1)    Tężec dominuje w krajach rozwijających się.

(2)    Każdego roku odnotowuje się w Stanach Zjednoczonych 50- 150 przypadków, chociaż przypuszcza się, że obecnie liczba ta może być dwukrotnie wyższa, ponieważ przypadki zachorowania nie zawsze są zgłaszane.