6
1.0. Wstęp
Szybki postęp w .dziedzinie technologii obróbki plastycznej w dużym stopniu związany jest z coraz szerszym poznaniem zespołu charakterystycznych własności fizycznych tworzywa metalicznego i ich wpływu na parametry procesu. Zdolność do trwałych odkształceń pod wpływem zewnętrznego obciążenia bez naruszania spójności - jest cechą charakterystyczną pierwiastków metalicznych i ich stopów w stanie stałym.
Dzięki umiejętności określania przydatności tworzyw metalicznych do procesów obróbki plastycznej, rozwijają się i znajdują coraz szersze zastosowanie procesy technologiczne oparte na tej właściwości, dzięki którym możemy uzyskać wiele półfabrykatów (blach, taśm, prętów itp.) oraz wyrobów gotowych o kształtach i własnościach spełniających wymogi podyktowane względami konstrukcyjnymi i eksploatacyjnymi.
Technologiczna przydatność tworzyw metalicznych do ich plastycznego kształtowania jest pojęciem bardzo złożonym, określanym za pomocą różnych wskaźników lub kryteriów oceny.
Czynniki wpływające na ocenę tej przydatności oraz na wybór kryteriów oceny są następujące:
1. materiał - rodzaj, gatunek, struktura
- sposób i warunki wytopu, proces walcowania obróbka cieplna
- własności mechaniczne, anizotropia mechaniczna płaska i normalna, stan powierzchni niejednorodność
- zdolność do umacniania się - współczynnik
potęgowy ,n“
- wymiary i tolerancje wymiarowe
2. warunki wykonania operacji - rodzaj operacji, stan na
prężeń i odkształcenia w niej zachodzące, wymiary narzędzi i stan ich powierzchni ro boczych, prędkość, temperatura, smarowanie
Dla pełniejszego poznania warunków doboru kryteriów oceny przydatności materiału do procesów kształtowania* należy przyswoić minimum wiedzy o budowie, własnościach tworzyw metalicznych, mechaniźmie odkształceń, stanie naprężeń wywołującym te odkształcenia oraz poznać wpływ tych czynników na przebieg procesu technologicznego.