badwłasn0055

108

Wykres rozciągania wykreślany jest we współrzędnych

F - obciążenie (oś rzędnych )    [N]

41 - wydłużenie (oś odciętych) [mm]

Stosowanie tego układu nie daje możliwości bezpośredniego porównywania wykresów gdy przekroje próbek były różne. Dla uzyskania możliwości porównywalności należy zastosować układ (j~£ , gdzie:

& - naprężenie (oś rzędnych) [da N/mm²]

£ - wydłużenie względne (oś odciętych) przy czym:

G *> ■ gg- [da N/mm²]

gdzie:

F - obciążenie* f da N]

¹    r 2i

S₀ - pole pierwotnego przekroju próbki, [mm J

Al - przyrost długości odcinka,    [mm]

1₀ - długość pomiarowa próbki,    [mm] .

Należy pamiętać, że wyznaczone naprężenia są naprężeniami umownymi, gdyż przyjęto niezmienne pole przekroju próbki. Wartość naprężeń rzeczywistych wynosi:

0L

VI

P

nr ’

gdzie:

S - rzeczywiste pole przekroju próbki odpowiadające obciążeniu P.

W czasie rozciągania próbki wzrastającym obciążeniem F, łatwo można zaobserwować (dla próbek z miękkiej stali) zmianę w przebiegu krzywej rozciągania. Naprężenia odpowiadające sile rozciągającej w momencie, po którym następuje spadek czy chwilowe ustalenie się obciążenia, nazywamy granicą p 1 a -stycz ności

S * Re ■ ^ [da N/mm²]

W metalach, w których nie występuje wyraźna granica plastyczności należy, dla stworzenia możliwości oceny materiału, określić wartość umownej granicy plastyczności ( Rys. 64 ) •

6” ⁼ Nq2 ■    [da N/mm²J

gdzie:

F₀₂ _ j_est siłą rozciągającą, która wywołuje odkształcenie trwałe 0,2 %.

Itoowa ta zezwala na określenie wartości Rq₂ metodą wykreślną (Rys. 63,64 ) . Odkładając na osi £ wartość wydłużenia 0,2 % i prowadząc prostą równoległą do początkowego prostoliniowego odcinka wykresu, otrzymujemy punkt przecięcia A, którego rzędna określa wartość Rpg*

[da N/mm^J

Kolejną charakterystyczną wielkością, uzyskiwaną z próby rozciągania, jest granica wytrzymałości Rm. Wartfść tę, jako umowne naprężenie graniczne, obliczamy z zależności:

daN

Wyd-tużente jednostkowe

Rys. 64.

Dla materiałów kruchych Rm pokrywa się z punktem odpowiadającym naruszeniu spójności. W materiałach wykazujących tendencje do znacznych odkształceń, obserwujemy spadek obciążenia, wywołany odkształceniem przewężeniowym, a naruszenie spójności następuje w punkcie odpowiadającym obciążeniu Pu*

Naprężenie odpowiadające temu punktowi nazywamy naprężeniem