CCF20091001028 tif

munikacji są samochody, pociągi,, samoloty. czy tramwaje, nikomu natomiast nie przyjdzie, na myśl, że środkiem transportu czy komunikacji jest fakt, że ktoś. w pewnym czasie jedzie-samochodem. Natomiast nie mamy takich oporów, gdy słyszymy, że fakt, iż ktoś używa białej. laski, jest dla nas znakiem, że mamy do czynienia z osobą ociemniałą, .    "

Kto' ma rację.. Pierwsi czy drudzy?'.

Gdy mówimy, o. nożu,¹ który leży w tej chwili w szufladzie, że jest potencjalnym narzędziem do cięcia, a o lampie, która się w tym. momencie nie pali, że -jest potencjalnym przy^-rządem do. oświetlania, mamy zwykle na myśli pewne cechy każdego z tych przedmiotów, wyznaczające właściwy jego użytek. Dlatego nie mówimy zazwyczaj* że lampa czy nóż są potencjalnymi odważnikami, chociaż od biedy można posłużyć się tą czy ową lampą stojącą albo tym czy owym nożem jako odważnikiem przy ważeniu na wądze szalkowej. Znakiem natomiast można uczynić każdy przedmiot, zdarzenie czy zjawisko, faktyczne czy urojone, bez względu na to, jakie są ich cechy, budowa, wielkość czy waga. Pożar na Solcu, który wybuchł 29 listopada 1830 roku, był sygnałem, a więę znakiem do rozpoczęcia powstania listopadowego. Trudno jednak powiedzieć, aby pożar, a w szczególności pożar jakiegoś budynku przy ulicy Solec w Warszawie, był potencjalnym znakiem, jakiegokolwiek powstania. Trudno dlatego, że zgodziwszy się na taki sposób mówienia, powinniśmy się konsekwentnie zgodzić, iż wszystko, każda rzecz, osoba, zdarzenie, zjawisko, cecha czy relaeja, jest potencjalnym znakiem wszystkiego, każdej innej rzeczy, osoby, zdarzenia, zjawiska, cechy Czy relacji. To przecież od nas, którzy posługujemy się znakami, i tylko-" od nas, zależy, czy potraktujemy jakiś byt A jako znak jakiegoś innego bytu B.

Gdy mówimy, że miedziany drut jest .potencjalnym przewodńikiem elektryczności, a gumowa podeszwa nie jest, mamy na mwśli coś innego, niż kiedy powiadamy, że ka„Ja rzecz jest potencjalnym znakiem. Wprawdzie i w jednym, i w drugim ■ wypadku, mówiąc w ten sposób, rozumiemy, że może tak być, to jest, że drut może się stać aktualnym przewodnikiem elektryczności, a dowolna rzecz — aktualnym znakiem, ale zarazem zdajemy sobie sprawę z istotnych różnic.

Po pierwsze, gdy zetkniemy końce drutu z przewodami elektrycznymi i: spowodujemy zamknięcie obwodu, drut nasz zacznie przewodzić prąd elektryczny. A gumowa podeszwa w podobnej sytuacji prądu przewodzić nie będzie. Jak więc widać, za pomocą pojęcia poten-ęjalności przewodnictwa prądu elektrycznego potrafimy odróżnić przewodniki elektryczne od rzeczy nie będących przewodnikami elektrycznymi. W tym więc wypadku pojęcie potencjal-ności okazało się przydatne. Tymczasem pojęcie potencjalności^v w odniesieniu do znaków nie jest w tym sensie przydatne: skoro wszystko, każda rzecz, może się stać w pewnych warunkach znakiem, czyli jest znakiem potencjalnym, to w takim razie za pomocą pojęcia potencjalności znakowej nic pód tym względem nie jesteśmy w stanie odróżnić.

Po drugie, następna różnica zachodzi między stosunkiem potencjalny—aktualny w wypadku przewodnika prądu elektrycznego a takimże stosunkiem w wypadkach znaku. Polega ona na tym, że przedmiot będący potencjalnym przewodnikiem elektryczności stanie się jej przewodnikiem aktualnym, czyli zacznie przewodzić elektryczność, po spełnieniu pewnych obiektywnych warunków, mianowicie gdy nastąpi zamknięcie obwodu elektrycznego, natomiast bez względu na nasze subiektywne _;in-

59