CCF20110115006

Tablica 7-1

Orientacyjne długości promieni najniekorzystniejszych powierzchni cylindrycznych poślizgów w zależności od wysokości skarpy r = <xh [27]

Nachylę-	przy a, stosunku głębokość poślizgu poniżej podstawy zapory do jej wysokości
nie skarpy	0,25	0,5	1,0	1,5
1 : 1	1,5—2,0	1,5—2,3	2,0—2,5	2,75—3,5
1 : 2	1,6—2,2	1,8—2,6	2,2—3,0	3,0 —3,75
1 : 3	2,3—3,0	2,4—3,2	2,6—3,5	3,0 —4,2
1 : 4	3,0—4,5	3,0—4,5	3,5—4,5	3,5 —4,5
1 : 5	4,0—5,5	4,0—5,5	4,0—5,5	4,0 —5,5
1 : 6	5,0—6,5	5,0—6,5	5,0—6,5	5,0 —6,5

pory w pobliżu krawędzi odwodnej oraz stycznie do spągu słabych warstw w podłożu (przecina je). W przypadku posadowienia na wytrzymałym podłożu jest do niego styczna.

d. Istnieje szereg sposobów wyznaczania obszaru, w którym powinny znajdować się środki cylindrycznych powierzchni. Ponieważ opracowano je na podstawie szeregu prób dla prostych schematów jednorodnych skarp, więc w konkretnych przypadkach mogą pojawić się pewne odchylenia.

Na rysunku 7-13a pokazano obszar najniekorzystniejszych środków powierzchni poślizgu mający postać wycinka pierścienia ABCD. Długość promienia powierzchni' poślizgu może być wyznaczona orientacyjnie na podstawie tabl. 7-1, opracowanej przez Hydroprojekt (ZSRR).

Inna metoda polega na wyznaczeniu linii, na której przyjmuje się kolejne środki powierzchni cylindrycznych i oblicza się odpowiednie współczynniki pewności, począwszy od punktu wyznaczonego za pomocą dwóch kątów ^ i ^ o wartościach zależnych od nachylenia skarpy (rys. 7-13b). Następnie wybieramy na wytyczonej linii kolejno w odległości coraz większej od skarpy nowe punkty i wyznaczamy odpowiednie współczynniki pewności. W punkcie, któremu odpowiada minimalna wartość F-min współczynnika, wystawiamy prostopadłą do wytyczonej poprzednio linii i obieramy na niej, w kierunku ku dołowi, kolejno punkty w których przeprowadzane są dalsze próby aż do ponownego znalezienia punktu o najmniejszej wartości współczynnika pewności. W otoczeniu tego punktu powinien być środek najbardziej niebezpiecznej powierzchni poślizgu. Określenie miejsc obu minimów wykonywane jest zwykle za pomocą interpolacji graficznej (wykresów). Znalezienie powierzchni poślizgu charakteryzującej się najmniejszym współczynnikiem pewności wymaga dokonania dużej liczby prób. W tym celu należy zwykle sprawdzić nie mniej niż 10 powierzchni o różnym położeniu środka obrotu oraz różnych długościach promienia.

Janbu opracował wykres określający położenie środka powierzchni cylindrycznej w zależności od nachylenia skarpy oraz w funkcji jej wysokości i parametrów gruntu (rys. 7-14), zakładając, że grunt jest jednorodny i że powierzchnia poślizgu przechodzi przez dolną krawędź skarpy. W większości przypadków takie położenie powierzchni poślizgu jest najbardziej niebezpieczne, zwłaszcza przy kątach tarcia gruntu cp > >5°.

Rys. 7-14. Wykres do wyznaczania położenia środka cylindrycznej powierzchni poślizgu według Janbu [8], dla h ~ — 1 (przy innym h należy x_c i ijo pomnożyć przez jego wartość)

lizekształcone powierzchnie cylindryczne (kołowe)

jestprzypadkach, gdy poWierz-łoża, wzdłuż której/rfoże nastą-tej warstwy, mimo większej poy

zęsto wxf5rzymdkach gdy podłoże jest wytrzymalsze od gruntu korpusu zapojylub p/zy przewarsjayfiiniu podloż a sł ab szym i gruntamp-oelowe jest przyjmowanie powiefzchni cylindryczny oh odbiegają c yphod kształtu ołowego. Rtogą to byo poywerzchnipfdćtórych górny odcinek stanowi kołowa powierzchrjia cylindryczną/przechoaząca napttjpnie w płaszczyznę, bezpośrednio/(rys. 7-łub) lub'' poprzemypowiepzćhnię przejściową 7-15a). (Kształt tego typu prayjmowar chnia poślizgu opie/a/dę na warstwij pić ścięcie. Opór na ścinanie wzdłuż

wierzchni ścięcia, może okazać się mniejszy niż wzdłuż powierzcłuli cylindrycznej. Dobór kształtu powierzchni opiera się na ocenie wartpści oporu w dolnej części skarpy przy różnym położeniu ewentualnych

271