Użytkowanie łąk i pastwisk;
a) intensywne- gdy zbieramy 3-4 pokosy na siano, kiszonkę lub sianokiszonkę lub 3 pokosy na siano, a jeden przeznaczany na wypas
b) umiarkowane intensywne- 3 pokosy na siano lub sianokiszkonkę lub 2 na siano, a jeden na wypas
c) ekstensywne- 2 pokosy na siano, sianokiszonkę, lub 1 na siano i jeden na wypas
-Pastwiskowe
a) wypas na uwięzi (palikowy)\
b) wypas kwaterowy'
c) wypas kwaterowy dawkowany
d) wypas woiny -Kośno- pastwiskowe
a) okresowywypas omektow łą&owyćh
b) okresowe kośne użytkowanie pastwisk
c) zmienne kośne i pastwiskowe użytkowanie TUZ w ciągu całego okresu wegetacyjnego.
Roślinność ł^k i pastwisk:
gospodarskich, 2^krajobrazowe, 3_mikroklimatyczne (regulacja stosunków wilgotnościowych), 4_czystość powietrza (asymilacja), 5_czystość wód,
6_wvknrrvsianie odchodówzwierzęoyh._
^YKŁAD 9
-termin i sposób stosowania,
-warunki stosowania (temperatura i wilgotność powietrza, wilgotność gleby, pH gleby, oblot pszczół), -zmianowanie pestycydów, wykład 8
Page to różne produkty pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, mineralnego oraz syntetycznego wykorzysta w żywieniu zwierząt. Pasze dzielimy na: ^a^objętościowe
-soeTyst*1 (zielonki, okopowe. wywar ziemnipozmy, kiszonki)
-suche (siano, słoma, plewy, susz)
b) treściwe
' -średnio białkowe (<20%) (ziarna zbóż, nasiona i strączkowe
-wysoko białkowe (<25-85%) (roślinne (nasiona strączkowe, kiełki) i zwierzęce (mączki, drożdże, mleko)
-mieszanki przemysłowe (uzupełniające, koncentraty białkowe)
c) mineralne (mieszanki witaminowe, związki I -waplfiowó- fosforowe).
' U*vtki zielone- ziemie (tereny) rolnicze, które w* wviukiniaruralnych bądź sztucznycli procesów uległy' zadamicniu, najczęściej porastając wieloletnimi trawami oraz roślinami motylkowatymi, z domieszką ziół i chwastów. Użytki zielone- to łąki i pastwiska. Łąki- występują głównie trawy wysokie, użytkujemy fpKOsnic 2-3 razy w roku. można czasowo wypasać, zwłaszcza ostatni pokos. Zbiór suszymy łub zakiszamy.
Pastwiska- występują głównie trawy niskie i koniczyna biała.
Wyróżniamy:
rzemienne (zw. Krótkotrwałymi) występują na gruntach ornych w płodozmianach polowych. Użytkuje się je kośnie lub paslwiskowo w ciągu kilku lat, a następnie są one zaorywane i na ich miejsce ' wysiewa sie rośliny uprawy oolowc. i -Trwałe użytki zielone (TUZ) tereny porośnięte wielolStiiią roślinnością zielną, z przewagą lub dużym udziałem traw, w ciągu wielu lat koszone, spasane lub użytkowane zmiennie (kośnie i pastwiskowo)
W nizinnej części kraju trwale użytki zielone występują przede wszystkim w dolinach i pradolinach rzecznych, gdyż tam znajdują dla siebie najbardziej odpowiednie warunki. Doliny rzeczne na terenie naszego kraju ulegają poszerzaniu wraz z biegiem «afc, teaż wLŚrodkowym i dolnym biegli rzęki doliny są zazwyczaj najszersze, znajduje się tu również najwięcej obszarów łąkowo- pastwiskowych. podział TUZ:
I_ze względu na usytuowanie w terenie (wyniesienie n.p.m.)
- niżowe (do 300m n.p.m.)
-podgórskie (300-500),
-górskie (500-1000),
-wysokogórskie (>1000).
2_ze względu na typ gleby:
-łąki położone na glebach oiganicznych,
: -łąki położone na glebach mineralnych,
3 ze względu na sposób użytkowania:
-użytki kośne (łąki kośne);
-użytki spasane (pastwiska),
- użytkowanie zmienne (kośno- pastwiskowe).
\ Użytki zielone nizinne:
~1 .lęgi fląid zalewowe)- położone w dolinach rzecznych, okresowo zalewane,
2. grądy (łąki grądowe)- gleby mineralne o malej zawartości próchnicy,
3. łąki bagienne (bielawy) i pobagienne- mokre lub bardzo mokre na glebach organicznych.
Użytki zielone górskie:
-ralfi Wysokogórskie (1400-2100 m n.p.m),
-hale lub pastwiska górskie i śródleśne (1000-1400), -laki górskie niższej strefy leśnej (500-700).
wykazują zbliżone właściwości rolnicze i mogą b. podobnie użytkowane.
Bonitacja gleb- ocena wartości gruntów przeprowadzana w celach ewidencyjnych i fiskalnych. Gn^- gleba, użytek lub dowolny fragment ziemi uzytKowanej rolniczo, wykazujący pewną jednolitość [lub stanowiący całość terenu.
[Powierzchnia przeliczeniowa gospodarstwa- potencja! glebowy- gospodarstwa w przeliczeniu na gleby klasy iIV, obliczana jest jako suma iloczynów powierzchni [GO i TUZ w poszczególnych klasach przez właściwe współczynniki bonitacyjne.
Wskaźnik bonitacji gleb- wskaźnik dobroci gleb rolniczych, obliczany przez podzielenie powierzchni irzeliczcniowej przez faktyczną powierzchnię użytków ■olnych w gospodarstwie.
Ntf= powierzchnia przeliczeniowa/ powie. ._nnia aktyczna.
|A'ykład 5
Produkcja roślinna jest podstawowym, limoycowyni"działem produkcji rolniczej w kospodarstw ie. Jej specyticznymi czyrihikami Wytwórczymi są ZIEMIA i ORGANIZMY łOŚLINNE zdolne do fotosyntezy, czyli rzetwarzania nieorganicznych w organiczne, przy dziale światła słonecznego, rodukcja roślinna obejmuje: j)poIową produkcje na gruntach ornych 'nmd.iWcje pasz na użytkach zielonych 'produkcję ogrodniczą (sadownictwo, warzywnictwo, iśliny ozdobne, lecznicze)
(produkcję roślina wodnych w naturalnych lub aucznych zbiornikach wody.
Produkcję leśną (grunty nieprzydatne dla rolnictwa). ^J\llRQniłKCJLROŚLiNNEJ JEST:
tcnsyytTldSli wyitikająeej"ze stmlrmry nwtówów i
uktury użytków rolnych
osowanych zmianowa
ielkości i kształtu pól
łożenia pól i ich odległości od ośrodka
jpodarczego
kości dróg dojazdowych
ilnik i doradca powinni znać:
ologię roślin ""
aranki glebowo- klimatyczne i ekonomiczne
>ionu, w którym znajduje się gosjiodarstwo
chnologię produkcji roślin
itacainość ich uprawy
isady zmianowania roślin.
w praKtyce ląWstaęj rośliny występujące na trwałych użytkach zielonych dzielimy na:
-trawy (pastewne i małowaitościowe)
-rośliny motylkowate
-rośliny turzy cowate
-sitowate
-skrzypy
-zioła
-chwasty
Trawy pastewne i rośliny motylkowate są najbardziej pożądanymi składnikami runi.
Trawy:
: "■fWGsćawowa grupa roślin TUZ, j -wytwarzają słabo ulistniony pęd kwiatostanowy i liczne, bardzo ulistnione pędy płonne, j -trawy różnią się między sobą wartością pokarmową,
' wysokością i sposobem wyrastania pędów.
Podział traw:
-zc^vzgięou na sposób wyrastania pędów:
a) hiźnokępkowe. ______
b) zbito wypiwmo;— -----
c) rozłogowe,
-ze względu na wysokość:
a) trawy wysokie tworzące roń koszoną łąk,
b) trawy średnio wysokie,
c) trawy niskie (podszywkowe) przeważające w runi pastwiska,
-ze względu na wartość pokarmową.
a) traw o wysokiej, dobrej wartości (pastewne)-
wydają wysoki plon, mają duże wymagania wodne,
• dobrze rosną na glebach żyznych (kostrzewa lądowa) j b) trawy n. 'u' irtościowe (tomka wonna, kostrzewa owcza).
. Rośliny motylkowate:
-zawieraJ3'flbie Ilości wartościowego białka, składników mineralnych i witamin,
-wpływają korzystnie na glebę, gdyż zwiększają zawartość azotu,
-występują głównie na pastwiskach, w mniejszych . ilościach w runi łąk.
Na TUZ występują:
; ^koniczyna bakowa, koniczyna biała i biało różowa, j -komonica zwyczajna i lucerna nerkowa,
-wyka ptasia i groszek zbity.
1 JTurzycowate:
! ^należąTRTńlch 3 rodzaje: turzyce, sitowie i welnianki, -występują w- siedliskach okresowo lub stale mokrych, o skiby1.*- napowietrzeniu,
-chaior.terystyczne dla obszarów bagiennych,
-rośliny niepożądane w runi, gdyż mają niską wartość pokarmową.
^itowate i skraypyj
-gatunki niepożądane w runi (sit skupiony, sit rozpierzchły, sit członowaty, kosmatka polna),
-niektóre z nich są trujące dla przeżuwaczy np. skrzyp i błotny.
Zlnln i chwast* Zioła- rośliny dwuliścienne o wysokiej wartości pokarmowej, zawierające witaminy, sole mineralne oraz garbniki polepszające właściwości smakowe i dietetyczne paszy.
So ttaicćyacici w /stepujących zióljłakżą:
-mniszek pospolity,
-broda wnik jesienny,
-krwawnik pospolity,
-babka lancetowata,
-kminek zwyczajny.
Chwasty (w łąkarstwie)- rośliny, które są bezpośrednio szkodliwe (trujące) dla zwierząt lub też pośrednio wpływają na obniżenie jakości paszy* i zbieranych plonów.
Trujące: szalej jadowity, jaskier jadowity i ostry. Obniżające plon: barszcz zwyczajny, ostrożeń błotny i
flaki i pastwiska): 1 gospodarcze (pasza dla zwierząt
Orgaoigaii^^llł^c- wszelkie gatunki, szczepy lub biotypy roślin, zwierząt lub czynników patogenicznych szkodliwych dla roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów.
S^^^trogyjPŚbn- substancje aktywne lub preparaty zawierające jedną lub więcej substancji aktywnych, w postaci dostarczonej użytkownikowi, przeznaczone do:
-ochrony roślin, zapobiega występowaniu szkodliwych organizmów
-wpływania na procesy życiowe -zabezpieczenia produktów roślinnych -niszczenia niepożądanych roślin
-niszczenia części roślin lub hamowania, lub
zapobiegania niepożądanemu wzrostu roślin._____
Ińśektycycły,- ze względuna^ śpośóITwnikama do •RyalciSBEgó organizmu, dzielimy na:
-kontaktowe- przenikają one przez oskórek i w miejsca działania uszkadzają system nerwowy. Tak działają preparaty zaliczone do grup: pyretroidów, węglowodorów chlorowanych, karbaminianów i fosforoorganicznych;
-żołądkowe- działające toksycznie drogą pokarmową,
(j. po zjedzeniu przez owady części opryskiwanej rośliny. W ten sposób działają np. pyretroidy. -Oddechowe (fumiganty)- przenikają do układu oddechowego. Fungicydy (środki grzybobójcze), w odniesieniu do patogena działają:
-profilaktycznie (zapobiegawczo) np. nie dopuszczają do kiełkowania zarodników grzybów na powierzchni roślin (środki fiingiastyczne)
-leczniczo (interwencyjnie), kiedy stosujemy je juz po infekcji w celu zniszczenia patogena, grzybami lub ograniczenia ich dalszego rozwoju (środki fungicydalne).
Krvtcria doboru środków ochrony roślin: i 'odimiana uprawianej redlmy -występujące agrofegi,
-skuteczność i zakres działania oraz sposób działania
tiruny osób zatrudnionych w ro^K^->IQ ^ ^ ^
(pracują na własny rachunek)
-Członkowie spółdzielni produkcyjnych -Członkowie rodzin wymienionych grup -Robotnicy najemni (stali, sezonowi, dochodzący).
3 . .Kapitał- ogół dóbr materialnych i zasobów finansowych wykorzystywanych do dalszego pomnażania.
Podstawowe składniki kapitału:
r~ffro3krtrwale. które są wielokrotne używane w pró^achprodUkcyjnych i stopniowo się zużywają (długotrwale)
2 śmdki obrotowe, które zużywają się całkowicie w jednym cyklu produkcyjnym (krótszyrn mżT i rok) i bezpośrednio wchodzą w produkt finalny. śrv<fci trwate
1) Budynki i budowle
2) Maszyny, urządzenia techniczne, narzędzia.
3) Środki transportowe
4) melioracje
5) zasadzenia wieloletnie
6) inwentarz żywy (stado podstaw np.loki- maciory) Dzielimy ie na;
^produkcyjne (biorą udział w procesach produkcji, np. ciągniki, maszyny, obory)
-nieprodukcyjne (np. budynki mieszkalne)
Wśród środków produkcji gospodarstw rolniczych istotną rolę odgrywa silą pociągową (jest to suma energii zdolnej do pokonania oporów związanych z przenoszeniem (przemieszczeniem) narzędzi, i maszyn zawarta w organizmach żywych oraz 1 silnikach mechanicznych. ZcWzgleduNaCharakterŻródłaEnergiiWyróżnia Się: r*ywą i»(j-pc>aągową (czyn Konie robocze hib : muły, osły, woły)
- mechaniczną siłę pociągową (czyli ciągniki, samochody, maszyny samobieżne, itp.)
Środki obrotowe. ifKflbde zwierzęta 2__Nawozy mineralne 3_Środki ochrony roślin 4_Materiał siewny 5_Paszc
6_Paliwa, smary 7 Zapasy, środki pieniężne.
wykład 3
l_użytkfrolne (grunty ome, łąki, pastwiska, sady i ogrody)
2_powierzchnie leśne (lasy, zadrzewienia, tereny przeznaczone pod zalesienie)
3_weki i zbiorniki wodne (rzeki, jeziora, kanały, zbiorniki retencyjne i naturalne tzw. oczka, stawy rybne)
4_nieużytki (bagna, wydmy, skały)
5_inne grunty ome (tereny pod zabudową, drogami, rowami, itp.)
■^YP' użytkowania^
2. leśny
3. miejski
4. inny Użytki rolne (UR);
I 1-grunty ome
2-łąki i pastwiska (TUZ)
; 3-sady i ogrody | 4-plantacje wieloletnie
' Struktura użytków rolnych to procentowy udział poszczególnych rodzajów'użytków w stosunku do ogólnej powierzchni.
Grunty orne (GO)- ziemie (tereny) rolnicze przeznaczone i wykorzystywane do produkcji roślin i polowych (jednorocznych, dwuletnich i wieloletnich)
Upoiw- grunty ome czasowo wyłączone z produkcji rolniczej, celowo pozostawione bez obsiewu (zwykle na okres jednego sezonu wegetacyjnego)
n.r:T .rtJ..r-. .T1— • t — i -------- • ■
celem regeneracji żyzności gleby; a także obsieyyane (obsiewane), aic roślinami nie stanowiącymi produktu toyvaro\vego (najczęściej przeznaczonymi na paszę lub zielony nawóz). Odłogi- gmnty orne, łąki i pastwiska, czasowo (przynajmniej na okres 2 sezonów wegetacyjnych) wyłączone z produkcji rolnej, czyli pozostawione bez zabiegów agrotechnicznych i prato technicznych.
Stan odłogowanych gruntów winien umożliwić przywrócenie ich do dalszego (rolniczego) użytkowania w ciągu jednego roku, a pojawienia się trwałej roślinności, zwłaszcza zaś drzew i krzewów, praktycznie na stałe wyłącza je z użytków rolnych.
Co wchodzi \vsklad UR?
Nieużytki- tereny nieprzydatne do wykorzystania gospodarczego, bez poddania ich specjalistycznym zabiegom rekultywacyjnym.
Użytki zielone (łąki, pastwiska)- ziemie (tereny) rolnicze, które w wyniki naturalnych bądź sztucznych procesów uległy zadamicniu, najczęściej pozostając wieloletnimi trawami oraz roślinami motylkowatymi z domieszką ziół i chwastów.
Struktura agrarna w Polsce GospodariaojaWej bowierzclmi będzie przeważać J w Polsce ?
Małe - 35 % wszystkich Od 1 do 2 ha - 16, 3 %
Od 3 do 5 ha - 11,9%
Od 5 do L0 ha- 14.2%
Duże (od 100 do 200 ha) - 0,1 %.
Przeciętna powierzchnia indywidualnego i gospodarstwa rolnego Rok 1997 - 6,7 ha Rok 2002-7.4 ha.
Gięły to warstwa lądowej powierzchni ziemi mająca grubość od kilku do kilkudziesięciu centymetrów, “Charakteryzuje ją:
- skład granulometryczny -struktura -porowatość
- zawartość koloidów
- zawartość substancji organicznej.
Aby ze skały macierzystej mogła powstać gleba, skała musi ulec:
l rozdrobnieniu (wietrzenie fizyczne) rozdrobniona masa skalna następnie podlega 2_przemianom chemicznym (wietrzenie chemiczne) następnie rozpoczynają w niej bytowanie 3_organizmy żywe (wietrzenie biologiczne).
Wybrane-typy gleb^ubriri<mvćh wg. Fi g 1 Jjleby poc2ątkóWego stadito rozwojowego (o niewykształconym profilu)
2_Gleby bielicowe 3_Gleby brunatne 4_Czamoziemy 5jCzame ziemie 7_Rędziny 8_Mady.
Żyzność gleby- zdolność gleby do zaspokajanie potrzeb roślin
Urpdzainość gleby- zdolność gleby do wydawania plonów.
Wierzchnia warstwa gleby podlegająca bezpośredniemu działaniu maszyn i narzędzi uprawnych nazywamy Rola albo Warstwa unrawną Miąższość warstwy uprawnej z reguły równa się głębokości pracy pługa, na Którą ma wpływ także miąższość poziomu próchnicznego gleby.
Źródła substancji organicznej
l_Ubumarło części roślmneąopadłc w czasie
wegetacji)
2_resztki pożniwne i korzenie roślin wyższych 3_nawozy organiczne (olwmik, słoma, kompost, nawozy zielone)
4_ooumarłeciatammirc.•-f-m
2- Zródio składników pokarmowych
3- Wpływa na tworzenie trwałej struktury gmzełkcwatej
4- Poprawia stosunki wodno- powietrzne gleby
5- Wpływa na aktywność biologiczną
6- Ilość próchnicy w glebie wpływa na żyzność i urodzajność
ZYSKANIE WYSOKICH iTbÓBREJ JAkÓŚCI LONÓW PRZY EKONOMICZNIE ZASADNIONYCH NAKŁADACH 1 OCHRONIE ATURALNEGO ŚRODOWISKA RZYRODNICZEGO.
'iK NAJLEPSZE WYKORZYSTANIE ENERGII ŁONECZNEJ DO PRZETWARZANIA KLADNIKÓW MINERALNYCH I ENERGII .ONECZNEJ ZA POMOCĄ APARATU SYMILACYJNEGO W MATERIĘ ROŚLINNĄ, odukcja roślinna ma określić najwłaściwsze sjx>soby działywania rolnika na środowisko w celu morzenia w nim optymalnych warunków wzrostu i zwoju roślin.
onpmika organizacji produkcji polowei dotyczy: