a dla roztworów - wzorami (3) oraz (4)
gdzie: [ct]^ - skręcalność właściwa wyznaczona w temperaturze T, przy długości fali X,
MI - skręcalność molowa (w temperaturze T, przy długości fali X),
a - kąt skręcenia dla danej próbki,
1 - grubość warstwy próbki (dm lub mm),
d - gęstość cieczy,
M - ciężar cząsteczkowy,
C - stężenie (g/100 cm3).
Skręcalność właściwa \a\ to kąt o jaki ulega skręceniu płaszczyzna polaryzacji gdy światło liniowo spolaryzowane przechodzi przez warstewkę 1 mm substancji stałej lub przez słupek cieczy o długości 1 dm. Dla roztworów substancji optycznie czynnych w obojętnym rozpuszczalniku - jest to kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji po przejściu światła liniowo spolaryzowanego przez słupek roztworu o długości 1 dm, zawierającego 1 g substancji czynnej optycznie w 1,0 cm3 roztworu. W pomiarach stosuje się zwykle temperaturę 20°C i monochromatyczne światło sodowe (linię D). Wzór (3), który jest matematycznym
sformułowaniem prawa Biota, podający liniową zależność pomiędzy kątem skręcenia płaszczyzny polaryzacji a stężeniem roztworu, jest spełniony tylko dla roztworów
rozcieńczonych. Wśród związków organicznych wykazujących optyczną aktywność można wymienić monosacharydy, czyli cukry proste oraz polisacharydy, składające się z
monosacharydów, odpowiedzialnych za optyczną czynność cukrów złożonych.
Cukier trzcinowy, zwany sacharozą, składa się z D-glukozy i L-fruktozy. Podczas hydrolizy za pomocą kwasów, względnie enzymów (np. inwertazy), sacharoza ulega rozkładowi na D-glukozę i L-fruktozę. Sacharoza jest prawoskrętna. L-fruktoza jest bardziej lewoskrętna niż D-glukoza prawoskrętna i dlatego mieszanina tych monosacharydów skręca światło
spolaryzowane w lewo. Ponieważ skręcalność zhydrolizowancgo cukru trzcinowego zmienia się ze skręcalności prawej na lewą, to proces ten został nazwany inwersja, zaś mieszanina glukozy i fruktozy - cukrem inwertowanym.
-4-