Żółć
® Uważana jest zarówno za wydzielinę, jak i wydalinę
® Jako wydzielina wspomaga procesy trawienia i wchłaniania lip[idów oraz rozpuszczalnych w nich witamin ® Wydalinami są barwniki żółciowe: bilirubina - produkt degradacji hemoglobiny, biliwerdyna - produkt katabolizmu henuyprodukty katabolizmu cholesterolu (kwasy żółciowe, lecytynę, mocznik, sole mineralne, substancje nieorganiczne (jod), a nawet związki obce-leki ® Żółć jest niezbędna w procesie emulgowania tłuszczów, czyli rozbijania ich na drobna zawiesinę umożliwiająca trawienie, zniejsza napięcie powierzchniowe i rozbija tłuszcze na emulsję łatwiej trawiona przez lipazy.
® Wydzielana przez wątrobę, a magazynowana w pęcherzyku żółciowym, z którego spływa do dwunastnicy po zadziałaniu cholecystokininy. w czasie trawienia pokarmów.
® Żółć wspomaga trawienie i wchłanianie tłuszczów oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: Ą, D, E, l< i F. Razem z żółcią wydalany jest cholesterol, kwasy żółciowe, leki, toksyny, barwniki żółciowe i substancje nieorganiczne, takie jak związki miedzi, cynku i rtęci.
® Wydzielone do jelita kwasy żółciowe po zakończeniu swego udziału w trawieniu podlegają reabsorpcji w procesie krążenia wątrobowo-jelitowego.
® W pewnych stanach chorobowych dochodzi do odkładania jej składników, w wyniku czego wytrącają się kamienie żółciowe, prowadząc do kamicy dróg żółciowych.
Drogi żółciowe Pęcherzyk żółciowy
Pęcherzyk żółciowy
® Narząd kształtu gruszki dł. ok. 10 cm, przylegający do wątroby ® Stanowi magazyn żółci, w razie potrzeby uwalnia ją do dwunastnicy Trzustka
® Jest drugim co do wielkości gruczołem (70-100g), o podłużnym kształcie,
® Składa się z szerokiej głowy, która przechodzi w węższy trzon zakończony ogonem,
® Przewód trzustkowy wyprowadzający sok trawienny rozgałęzia się na dwa przewody uchodzące do dwunastnicy,
® Czynnościowo trzustka jest gruczołem zewnątrz i wewnątrzwydalniczym, co znajduje odbicie w jej budowie,
® Rozsiane w trzustce grupy komórek, zwane wyspami Langerhansa, produkują hormony regulujące poziom glukozy we krwi. Pozostałe komórki uwalniają składniki soku trzustkowego,
® Sok trzustkowy zawiera enzymy oraz węglany alkalizujące kwaśną treść żołądkową.
Jelito cienkie
® Silnie wydłużony (3-5 m) odcinek przewodu pokarmowego o bardzo rozbudowanej powierzchni (błona śluzowa tworzy fałdy pokryte licznymi kosmkami jelitowymi i mikrokosmkami, przez które następuje wchłanianie),
® Pokarm częściowo już nadtrawiony ulega ostatecznemu rozkładowi przez enzymy soku jelitowego (uwalniane po rozpadzie komórek nabłonka jelitowego),
® Środowisko prawie obojętne (pH 7-8),
® Niestrawione resztki fala perystaltyczna przesuwa do jelita grubego ® ENZYMY:
® Lipaza: tłuszcz -> glicerol+kwasy tłuszczowe ® Nukleazy: kwasy nukleinowe -> nukleotydy,
® Enzymy glikolityczne: wielocukry i dwucukry -> cukry proste ® Karboksypeptydazy i aminopeptydazy: oligopeptydy ->aminokwasy
Wyrostek robaczkowy ® Cienka rurka długości ok. 8cm,
® U człowieka funkcja nieznana,
® U niektórych ssaków miejsce namnażania się flory bakteryjnej produkującej witaminy i usprawniającej trawienie pokarmu (celulozy)
Jelito grube
® Odcinek nie pokryty kosmkami, o dość grubej błonie śluzowej,
® Trwa tu trawienie, zachodzi tu także zwrotne wchłanianie wody, elektrolitów, witamin, aminokwasów ® Do światła jelita usuwane są główne składniki mineralne, metale ciężkie i duże ilości śluzu ® Występuje tu bogata flora bakteryjna Odbytnica
® Krótki odcinek, w którym nie dające się strawić i wchłonąć resztki pokarmowe są odwadniane i formowane w postać kału,
® Kał składa się w przybliżeniu w 1/3 z celulozy, w 1/4 z bakterii i w 1/10 z białek,
® Reszta to śluz, tłuszcze i substancje nieorganiczne.
L