Dd369

W każdej formie degeneracji dają się wyodrębnić różne stany jej zaawansowania, określające kierunek degeneracji zespołu. Zwykle u końca każdego kierunku znajduje się antropoklimaksowy zespół zastępczy, np. efektem ostatecznym fruticetyzacji grądu są zarośla typu Pruno-Crataegetum, olesu - zarośla łozowe, borów sosnowych -jałowczyska; pinetyzacja wiedzie każdy zespół ku borom, cespityza-cja ku łąkom lub murawom.

Pomiar natężenia formy degeneracji jest możliwy lecz ważniejszym od niego jest bardziej ogólny miernik degeneracji, niezaleśny od formy, a zatem porównywalny. Miernikiem takim jest przede wszystkim stosunek liczbowy gatunków w poszczególnych grupach syngene-tycznych, który ulega zmianom niezaleśnie od formy degeneracji, a zaleśnie od natężenia degeneracji. Te ilościowe zmiany nazywamy fazami degeneracji.