DSC01642 (2)

274 J USMaCOSWnOMDZAMAiAMA

_| właściwa cytWuji oleju »■ systemie jest zawsze

powagm prellaMf Naeoraiasi widką wadą tmemka Jest uksycmoiŁ i *>bwd*owosć. eo wykłóca moZliw-ość jego stosowania v»«/^łac lam, pł« «zgi*d> tapkczeńitwa grają zasadniczą rolę, np na Maikach. a takZe w urzą-teKl lądowychWsąMedzTwic pomitrrewd. w których pracuje lub praebywa •Kir łwdn.a ich tm ttmrja b> taty midna lab ai—otliwu. Na marginesie nnłe-n dodać. ir intensywna woń amoniaku. wbrew pozorom, mc jest w adą. lecz rafę* umożliwia bogiem wykrycie jego obccooki w powietrzu przy sfęłemu <jK IB lOOOUUuae Mcjszym ód ntadU«Cfff dia zdrowo. Amoniak raa ilBraiewttr■uwił a—; (c« Ulk mcaic większy nu inne czynniki (Mb. 3.9). W efekcie w ięksa jest praca sprężam* i mniejszy współczynnik ipra»noki chłodniczej. Jednocześnie stosunkowo wysoka jest temperatura przegrzana sprężonej pary- ^w sprężarkach tłokowych limituje to za-bes j—ais pacy unyeratara parów uraa (w instalacjach I-stopniowych do -25*0 i łi^luii (do «fCi Praakrocimie tych granic powodowało niebezpieczny wnoal temperatury przegrzania pary ponad I20*C i silne zużycie elementów sprężarek Nie dotyczy to sprężarek śrubowych. w których dzięki chlndnnio olejem temperatura przegrzania utrzymuje się na poziomie SO-óO*C, a pracą w ^Mdrir jedanampasowyni mat— realizować w zakresie -4Qf+4S*C

Do aiefc—a —Mnn. Ze ramnatwur 11181*11 jest ograafczone do b-stabeji uainpr—yMnwyrŁ iTra isi chłodnictwo małe i średnie (chłodnic 1 witryny superaiaiketów. agregaty trakcyjne, klimatyzacyjne ńp.) pozostaną domeną freonów Wynikało to nie tyfiio ze względów bezpieczeństwa, ale także r wymienionych ograniczeń w zakresie parametrów pracy. Urządzenia te pracują głównie n układach jednostopniowych i ze skraplaczem powietrznym (wysoka mpeum skraplania) Ale notowany obecnie rozwój sprężarek śrubowych 1 M"*»jch o bardzo małych mocach (iim- i mtcrmcrrw) daje możliwości roz-urrzerua ramowana amoniaku także w lej dziedzinie Tam. gdzie względy bezpieczeństwa gniją decydującą rolę (klimatyzacjo, sklepy), opracowano wiele praktycznych i sprawnych rozwiązań z chłodzeniem pośrednim [144.14$).

Amoniak nie. jęst gofry dla produktów spożywczych zamrażanych w tunelach lub składowanych w imo/mnch. Wprawdzie produkt bardzo szyb-lo wchłania atnódiaET ałp śryBKó Ity Sfi~ulatni« po Mrofcrotnci wymianie ~ pSttuiu w pomieszczeniu. Natomiast groźna jest obecność amoniaku w ar^ rorferae komory tfukiil imlkłym*. tfł*^ nfc rui* TT** MW* (taniny) W«ksze steżenię. tmąjąęę przez dłuZazy czas, powoduje śmierć łuhpriMiyii produktów.

Im tu handlowa nazwa wytworzonych sztucznie halogenowych związków węglowodorów nasyconych (chlorofluoroalkanów). których jest ok. 1400. Tylko część z nich znalazło zastosowanie jako czynniki chłodnicze, inne są używane jjko tpiealacar polimerów oraz w aerozolach.

W zakresie czynników chłodniczych rozróżniany następujące grupy tych związków (21]:

a)    CFC - w pełni halogenowe związki węgła, chlorofluorokarbony. "których wszystkie atomy wodom w cząsteczce są zastąpione atomami chloro i flu-om. np. Rll -CFCI«.RI2-CFjCI;:

b)    HCFC - wodorocfalorofloorokart»ooy. czyli związki węgla, w których nie wszystkie atomy wodom zostały zastąpione atomami cfclora i fluoru, np. R21 -CHFC1;. R22 - CHF<H;

c)    HFC - wodoroflooiokarbony. związki, w których część atomów wodom została zastąpiona atomami flaora (brak atomów chloru), np. RI34a

-wafc

d)    FC - węglowodory w pełni halogenowe, w których wszystkie atomy wodom zostały zastąpione atomami flaora (brak atomów chloru i wodom). Ponadto istnieją freony, które zawierają atomy bromu lab jodu oraz mieszaniny różnych związków. np.R502(R22/Rl 15-CHFjCbCjFjO).

Poszczególne pupy frcooów mają różny potencjał zagrożenia ekologicznego i aa podstawie tzw. Protokołu Montrealskiego z późniejszymi uzupełnieniami ustalono stopniową redukcję ich produkcji, a następnie wycofania z użycia. Odpowiednie dane odnośnie obecnie używanych czynników zawiera ' tab. 3.9.

Wszystkie freony caŁowicie lub w dużym stopniu rozpusazająołg. który krąży wraz z czynnikiem po całej instalacji. Stawia to poważne zadania przed konstruktorami urządzeń i ich obsługą. Niewłaściwie zaprojektowana lub eksploatowana instalacja freonowa nic osiąga swej wydajności, mogą też w niej powstać poważne zakłócenia w mchu, z uszkodzeniem sprężarek włącznie. Dotyczy to głównie rozległych instalacji, z wieloma maszynami i parownikami. Natomiast instalacje freonowe pracują bardzo sprawnie w agregatach chłodniczych. gdzie sprężarka wraz ze skraplaczem i parownikiem tworzy oddzielny obieg zamknięty. Jest to dość rzadki przypadek w przemysłowych urządzeniach zamrażalniczych. Poszczególne freony różnią »e nieco swymi cechami użytkowymi.

Poniżej podano krótką charakterystykę najczęściej stosowanych obecnie freonów oraz ich substytutów przy wycofywaniu z eksploatacji zgodnie z Protokołem Montrealskim.

RI2 (CFjCIj) jest dość powszechnie stosowany zarówno w małych, jak i dużych instalacjach chłodniczych i zamrażalniczych. Jego dodatnią cechą jest mały współczynnik przegrzania par przy sprężaniu adiabatycznym (mały wykładnik adiabaty). Dzięki temu temperatura skraplania może dochodzić do 60*C (strefa tropikalna, skraplacze powietrzne). Natomiast wydajność objętościowa R12 jest mniejsza o ok. 35% niż amoniaku i o tyleż większa musi być objętość skokowa zainstalowanych sprężarek. Ma też bardzo nule ciepło parowania, dlatego przekroje przewodów cieczowych w instalucji na RI2 są dwukrotnie większe niż w instalacji amoniakalnej, a średnice przekrojów parowych są większe o jeden wymiar.