5. WŁAŚCIWOŚCI SYSTEMU NA PODSTAWIE WYBRANEGO ZAKŁADU PRZEMYSŁOWEGO [np. Górażdże]
System jest to wszelki skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów. Rozpatrywany od zewnątrz jest całością, a od wewnątrz jest zbiorem, do którego przynależność warunkują związki wzajemnej zależności między wszystkimi elementami
wyjście -> -materia -> -energia -informacja ->
wejście -> -materia -> -energia -informacja ->
Własności systemu można ogólnie wyrazić następująco:
1. jestzintegrowanym zbiorem struktur i procesów materialnych, energetycznych i informacyjnych.
2. można wyróżnić składniki, które nazywamy podsystemami.
3. systemy, podsystemy i ich odpowiednie składniki wykazują hierarchiczną strukturę sterowania (kierowania- jeżeli dotyczy ludzi występujących w systemach).
4. istnieją określone ogólne cele systemu oraz poszczególnych jego podsystemów i ich składników. Cele podsystemów mogą być względem siebie konfliktowe.
5. system wykazuje zdolność osiągania swego celu ogólnego w warunkach konfliktów celów jego podsystemów (wykorzystywanie hierarchiczną struktury sterowania).
6. każdy system ma wejście i wyjście, które wiążą go z otoczeniem systemu. Wejście i wyjście systemu rozumiane są dwojako: jako miejsca fizyczne (geometryczne) i jako wielkości (np. materia, energia, lub informacja - i ich charakterystyki).]
7. zmiana rozmiarów wejść na rozmiary wyjść (stanowiących cele systemu) jest uwarunkowana procesami wewnętrznymi systemu, które można rozpatrywać jako operatory.
Traktując zakład przemysłowy jako system, wyróżniamy w nim zazwyczaj składowe:
- podsystemy, tj. wydziały produkcyjne, pomocnicze, usługowe: zajmuje się produkcją cementu, betonu i kruszywa
- zespoły, tj. oddziały, kompleksy, linie produkcyjne: łamiarnie, młynownie i suszarnie, baseny szlamowe, zbiorniki korekcyjne lub homogenizacyjne, piecownie, pakownie oraz kominy (obiekty produkcyjne)
- podzespoły: kompresorownie, kotłownie, podstacje elektryczne, warsztaty, odlewnie, elektrowozownie, obiekty gospodarki wodnej: studnie, ujęcia, zbiorniki, składy paliw płynnych, garaże, budynek straży pożarnej, laboratoria (obiekty pomocnicze)
-agregaty
- maszyny i urządzenia jednostkowe: stacje przeładunkowe, konstrukcje nośne urządzeń transportu wewnątrzzakładowego: stacje wyładowcze surowca, załadowcze cementu
- składniki elementarne
całość zakładu (kooperacj A - funkcje podstawowe:
- produkcja podstawowa
- uboczna
- pomocnicza
- gospodarka magazynowa
+ powiązania rynkowe i gospodarcze)
B - funkcje uboczne
- administracyjno-gospodarcza
- dział badawczy i postępu technicznego
- szkolenie
- dział kulturalny
- socjalno sanitarne
- urządzenia zewnętrzne
Można wyróżnić trzy zasadnicze rodzaje otoczenia zakładu przemysłowego, traktowanego jako system:
a) fizyczne, np. teren, klimat, zasilanie energelyczne, drogi transportowe
b) ekonomiczne (gospodarcze), np. rynek, programy i plany gospodarcze, polityka finansowo-kredytowa: produkty firmy dostępne w całym kraju, działalność firmy obejmuje organizację i logistykę sprzedaży produktów, promocję i reklamę, doradztwo technologiczne;
c) socjalne (środowisko ludzkie): pracownicy, nadzór, laboratorium, przedstawiciele terenów